Կովկասը Բայդեն-Պուտին-Էրդողան եռանկյունում

Հունվարի 2-ին տեղի է ունեցել ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի և Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիբ Էրդողանի հեռախոսազրույցը: Նրանց հերթական հեռախոսազրույցը տեղի է ունեցել ՌԴ նախագահի և ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենի դեկտեմբերի 31-ին տեղի ունեցած հեռախոսազրույցից հետո և ինչպես հայտնում է Կրեմլի մամուլի ծառայությունը, դրա ընթացքում ի թիվս միջազգային այլ հարցերի, քննարկվել են նաև ՌԴ անվտանգությունն ապահովելու համար մշակված այն պայմանագրային նախագիծը, որը ՌԴ-ն ներկայացնում է ԱՄՆ-ին: Ինչպես հայտնի է, դրանով ՌԴ-ն առաջարկում է նաև պայմանավորվել գրավոր, որ ՆԱՏՕ-ն չի ընդլայնվի դեպի արևելք, այդ թվում հետխորհրդային այն հանրապետություններ, որոնք առ այսօր չեն անդամակցել ՆԱՏՕ-ին: ՌԴ-ն առաջին հերթին իհարկե նկատի ունի Ուկրաինան և Վրաստանը, որոնք հայտարարել են ՆԱՏՕ-ին անդամակցելու մասին: Սակայն, այդ նախագծով Ռուսաստանը նաև խոսում է այն մասին, որ ՆԱՏՕ-ն չունենա այդ հանրապետությունների հետ նաև սերտ գործակցություն: Իսկ այստեղ իրավիճակը ստանում է այլ երանգ, հաշվի առնելով այն, որ կա Ադրբեջանի գործոնը, այդ երկրում Թուրքիայի ռազմա-քաղաքական լայն և խորը ներկայացվածությունը: Իսկ Թուրքիան, Պուտինն ու Ռուսաստանը թերևս չեն մոռացել՝ ՆԱՏՕ անդամ է: Այդ հանգամանքը շոշափեցի դեռևս շաբաթներ առաջ, երբ ՌԴ ԱԳՆ կայքում «կախվեց» ԱՄՆ-ին առաջարկվող պայմանագրի նախագիծը:

Ռուսաստանը Թուրքիայի առաջ նույն կերպ դնելո՞ւ է հարցն այսպես ասած ուղիղ կերպով՝ կամ Թուրքիան թողնում է ՆԱՏՕ-ն, կամ թողնում է Ադրբեջանը: Թե՞ Պուտինի և Էրդողանի միջև այդ իմաստով գործում է «գաղտնի» որևէ պայմանագիր կամ գրավոր այլ պայմանավորվածություն և Թուրքիան հենց դրա շրջանակում է Ադրբեջանում, դրա շրջանակում է պատերազմով մտել Կովկաս: Իրավիճակը սակայն այդ առումով թերևս խոշոր հաշվով ավելի պարզ է: Ռուսաստանը Թուրքիան դիտարկում է ԱՄՆ հետ մեծ դիմակայության «ռեսուրս» և Վաշինգտոնի հետ մեծ պայմանավորվածության գալու դեպքում, Թուրքիայի հանդեպ ՌԴ վերաբերմունքը որոշակիորեն կենթարկվի տրանսֆորմացիայի: Ավելին, անկասկած է, որ Ռուսաստանն իր ուժով երբեք ի վիճակի չի լինելու Թուրքիային «դուրս հրավիրել» Ադրբեջանից և Կովկասից: Դա կարող է անել միայն ԱՄՆ օգնությամբ: Սակայն մինչ Ռուսաստանը բանակցում է Նահանգների հետ, Թուրքիան փորձում է առավելագույնը քաղել այդ իրավիճակից: Միևնույն ժամանակ սակայն, Անկարան իհարկե պատկերացնում է իրավիճակի բարդությունը: Հունվարի 9-10-ին մեկնարկում է Վաշինգտոն-Մոսկվա այսպես ասած բազմաձևաչափ բանակցությունը: Այդ գործընթացը անկասկած ամենևին պարզունակ չէ և Էրդողանը դա լավ է հասկանում, այդ թվում և այն, որ, եթե Պուտինը Բայդենին «օգնի» վերականգնել ԱՄՆ ամբողջական ռազմա-քաղաքական գերակայությունը Եվրոպայում, ապա դրա դիմաց կարող է և ստանալ Կովկասում որոշակի «բոնուսներ», այդ թվում և Թուրքիայի նկատմամբ: Եթե իհարկե Էրդողանը չօգնի Բայդենին Ռուսաստանին պայմաններ թելադրելու գործում:

Աղբյուրը՝ 1in.am