Վանա լիճը վտանգված է կլիմայի փոփոխության պատճառով

Թուրքիայի արեւելքում գտնվող Վանա լիճը, որը երկրի ամենամեծ լիճն է, աստիճանաբար կորցնում է ջուրը կլիմայի փոփոխության պատճառով, գրել է Sabah-ը։

Նրանց համար, ովքեր առաջին անգամ են այցելում լիճ, Վանա լճի շուրջ ճաքած հողը կարող է բնական աշխարհագրական առանձնահատկություն թվալ: Այնուամենայնիվ, սա իրականում համազգային երաշտի վերջին նշանն է, որը սրվել է կլիմայական ճգնաժամի պատճառով:

Ավելի լայն ավազանը, որն ընդգրկում է Թուրքիայի ամենամեծ լիճը եւ նրա շրջակայքի այլ ջրային ռեսուրսները, ներկայումս տառապում է սաստիկ երաշտից։ Տեղումների քանակի եւ գոլորշացման նվազման հետ մեկտեղ, որոնք սրվում են ավելի բարձր ջերմաստիճանների պատճառով, նկատվում է ջրի մակարդակի նվազում: Որոշ տեղերում ջրի մակարդակն իջել է 3 մետրով, իսկ այլ տեղերում մինչեւ 10 քառակուսի կիլոմետր տարածքներ զուրկ են ջրից։

Միկրոբիալիտները՝ հազարավոր տարիների ընթացքում գոյացած նստվածքաշերտերը, աղետի մասշտաբի ամենավառ ցուցիչներն են։ Այս հնագույն ժայռերը, որոնք նախկինում լճի հատակին տեսել են միայն սուզորդները, արդեն տեսանելի են ցամաքում, ինչը լուսանկարիչներին մեծ հնարավորություններ է տալիս, սակայն անհանգստություն է առաջացնում լճի ապագայի վերաբերյալ: Լճի արբանյակային լուսանկարները հստակ ցույց են տալիս տարիների ընթացքում տեղի ունեցած փոփոխությունները, մինչդեռ փորձագետները զգուշացնում են, որ երաշտն այժմ գլխավոր մտահոգությունն է ամբողջ ավազանի համար:

Պրոֆեսոր Մուստաֆա Աքքուշը զգուշացրել է, որ երաշտի ազդեցությունը լճի վրա միայն կվատթարանա։ «Մեզ ջրային ռեսուրսների լավ կառավարում է պետք՝ ինչպես Վանը, այնպես էլ երաշտային այլ լճերը պահպանելու եւ փրկելու համար: Մեզ ճիշտ եւ կայուն ջրային քաղաքականություն է պետք»,- ընդգծել է նա։

Չնայած այն հանգամանքին, որ Թուրքիան շրջապատված է ծովերով, այն տառապում է ջրի պակասից, եւ իշխանությունները մշակում են այդ խնդիրը լուծելու ծրագրեր։ Աքքուշն ասել է, որ Վանա լիճն ավելի խոցելի է այլ ջրավազանների համեմատ: «Երկրի բոլոր լճերի ու գետերի մակարդակը նվազել է տեղումների բացակայության պատճառով: Վանա լիճը գտնվում է փակ ավազանում, ջուրը դուրս չի գալիս այլ տարածքներ»,- ասել է նա։ «Այստեղ դինամիկ հավասարակշռություն կա։ Ջուրը Վան է մտնում միայն տեղումների միջոցով, իսկ ջրի ելքը տեղի է ունենում գոլորշացման հաշվին։ Վերջին տարիներին ամառային սեզոնն ավելի երկար է դարձել, իսկ ձմեռները՝ ավելի կարճ։ Հետեւաբար, գոլորշացումն ավելի մեծ է, ինչը ցույց է տալիս, որ լիճը ստացած ջրի «յուրաքանչյուր միավորի» դիմաց կորցրել է մոտ «երեք միավոր»», - հավելել է նա:

Կլիմայի փոփոխությունը կարող է լինել հիմնական մեղավորը, սակայն դա գործոն չէ, հավելել է Աքքուշը։ «Մենք չունենք ջրամատակարարման առողջ քաղաքականություն։ Իհարկե, հնարավոր չէ միջամտել երաշտին եւ կարճ ժամկետներում վերացնել այն, սակայն կայուն ջրային քաղաքականությունը կօգնի մեզ այս գործընթացից վերականգնվել նվազագույն վնասներ կրելով»։