«Հերոստրատները». ինչո՞ւ ենք այսքան թանկ վճարում մեր երկրում ապրելու իրավունքի համար․ «Փաստ»

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Հայաստանում այս օրերին կարծես երկու տարբեր իրականություն լինի, կարծես երկու տարբեր իրականության մեջ ապրենք: Մեր կյանքը բաժանվեց պատերազմից առաջ ու հետո ժամանակաշրջանների, իսկ մե՞նք, իսկ մենք վաղուց ենք կիսված, ջլատված, բաժանված, իրար չենք հանդուրժում, իրար կարծիք չենք լսում, ատում ենք իրար որքան ուժ ունենք: Եթե նույն ուժով պետություն կառուցեինք, թերևս հիմա այս օրին չլինեինք: Հանրապետության հրապարակում երկու զուգահեռ իրականություն էր: Աբովյան փողոցից դեպի Ամիրյան խաչմերուկ և Նալբանդյան փողոցից դեպի կառավարության շենք գնացող հատվածները, կարծես թե, լրիվ տարբեր աշխարհներ լինեին: Հանրապետության հրապարակում մեծ թվով ոստիկաններ էին, Աբովյան փողոցում անհոգ քայլող զբոսաշրջիկներ, խոսքից հասկանալի էր՝ հիմնականում իրանցիներ և ռուսներ, իսկ կառավարության շենքի մոտ Հայաստանի քաղաքացիներն էին, որոնք բողոքի ակցիա էին իրականացնում՝ փորձելով թույլ չտալ Փաշինյանին ստորագրել հերթական հակահայ փաստաթուղթը:

Նա ասում է, թե «ձեռք բերված նախնական համաձայնությունները 100 տոկոսով համապատասխանում են Հայաստանի շահերին»: Իսկ մենք երևի բան չենք հասկանում և համառում ենք ու դեմ արտահայտվում լավ ապրելու հեռանկարին, դե, այն մեկին, որ կունենանք, երբ կոմունիկացիաները գործարկվեն, կամ մյուսին, որ մեր տղաները, հնարավոր է, Ացախում չծառայեն, դե, այն մեկին, որ սահմանների բացման դեպքում էժան գներով բանջարեղեն և այլ ապրանքներ կներմուծենք: Հիմա լրիվ հասկանում եմ մարդկանց, որոնք սկսում են հայհոյել, անաստված հայհոյել: Մեկ էլ հարակից փողոցում մի իսկական աղմուկ է սկսվում, ոստիկանների՝ իրար հերթ չտվող հրահանգները, որ ճանապարհն ազատեն երկրորդ շարքում կանգնած մեքենաներից: Մի աղմուկ, մի աղաղակ: Ակամայից պտտվում ես՝ տեսնելու, թե հիմա ի՞նչ է եղել: Չեք հավատա, չորս մեքենա է անցնում, պաշտոնյաների մեքենաներ:

Թվաց, թե ինչոր կարևոր բան է պատահել: Ուզում ես բղավել մեքենաների հետևից՝ ինչո՞ւ եք խախտում քաղաքի լռությունը, մեռած, բայց չթաղված քաղաքի ու երկրի լռությունը: Մեկ էլ լռությունը քաղաքի վրայով թռչող ուղղաթիռներն ու ինքնաթիռներն են խախտում, որոնց ձայնն առաջ ստիպում էր երկինք նայել ու անգամ ձեռքով բարևել, կարծես օդաչուն տեսնելու էր քեզ: Երեխա էինք, հավատում էինք հրաշքների, իսկ հիմա իրականության մեջ ենք ապրում, չենք համակերպվում, բայց ապրում ենք, մեռնելու համար ո՛չ ուժ ունենք, ո՛չ քաջություն: Հաճախ ենք ասում՝ կյանքը շարունակվում է, այո՛, շարունակվում է, բայց ինչո՞ւ է կանգնել կոկորդներիս ու ցած չի իջնում, ինչո՞ւ այսքան թանկ վճարեցինք մեր երկրում ապրելու և արարելու իրավունքի համար:

Որովհետև ժամանակին մեզ տրված, մեր կողմից նվաճված իրավունքին տեր չեղանք: Կենացներ ու կենացներ, այդպես գիտություն «զարգացրեցինք», մշակույթ, կրթական համակարգ: Այո՛, ինչ-որ բաներ արեցինք, բայց այդ ճանապարհին քաղաքական շատ ուժեր ու գործիչներ սխալներ թույլ տվեցին, իրենք նաև ժամանակին ճանապարհ հարթեցին արդեն երեք տարի Հայաստանում վարչապետի աթոռը զբաղեցնող անձի համար, իրենք այնպես արեցին, որ շատերի բանականությունը մթագնի, վերլուծելու ունակությունը երկրորդ պլան մղվի, և նրանք իրենց ձայնը տան մեկին, ով Արցախը բեռ էր համարում, ով պոպուլիստ էր, ով բոլոր կոռուպցիոներներին և մյուս օրինախախտներին պետք է «ասֆալտին պառկեցներ», բայց անգամ նորմալ, որակյալ ասֆալտ փռել չկարողացավ: Նա քաղաքական ամենատարբեր պաշտոններում նշանակեց մարդկանց, որոնք այնքան անտեղյակ և հեռու են իրենց ղեկավարած ոլորտներից, ինչպես Հայաստանը տիեզերագնացությունից:

Պաշտպանության նախարար, որը խուսափում է լրագրողների հարցերին պատասխանելուց, իսկ իմ լրագրող գործընկերները չեն հիշում դեպքեր, երբ պաշտպանության նախարարն ուղղակի ճողոպրել է իրենցից, էկոնոմիկայի նախարար, որը չգիտես թե ինչ հույսով երկնիշ տնտեսական աճ է խոստանում, և այսպես շարունակ: Մի խումբ պաշտոնյաներ գնում են Սյունիք, լուսանկարվում, մեզ համոզում, թե տեսեք՝ ամեն ինչ հանգիստ է: Դե, իսկ «քայլող» պատգամավորները ամենաիսկական «գլուխգործոցներ են»: Նրանց մտքի գոհարները ստիպում են կասկածել սեփական բանականության սթափությանը: Դժբախտաբար, նաև նրանց մեղքով մարտնչող տգիտությանն այսքան տեղ տրվեց մեր երկրում:

Այն մեկ մարդը, որ գրեթե միշտ ու բոլոր հարցերում մեղադրում է «նախկիններին», զրոյացրեց պետական կառավարման համակարգը: Ամենացավալին՝ զրոյացրեց պաշտպանական գերատեսչության հանդեպ վստահությունը, իսկ այն այնքան մեծ էր: Այո՛, բոլոր տարիներին ունեցել ենք հարցեր պաշտպանական գերատեսչության այս կամ այն խնդրի, զինծառայողների հետ պատահող դժբախտ դեպքերի, ինքնասպանությունների կամ այլ դեպքերի հետ կապված: Հասկանում ենք, որ կատարյալ համակարգեր չեն լինում, բայց վստահաբար կարելի է ասել, որ մեր երկրում պետական կառավարման համակարգը դրված էր ռելսերի վրա և ընթանում էր առաջ՝ իր բոլոր թերություններով հանդերձ, իսկ հիմա՞: Հիմա ոչ միայն ընկել է ռելսերից, այլ նաև հետ է շպրտվել մի քանի տասնյակ տարով:

Տպավորություն է, թե զրոյից պետք է պետություն կառուցենք՝ հույս ունենալով, որ կան պետական որոշ գերատեսչություններ, որոնք, չնայած ամեն ինչին, շարունակում են աշխատել, որովհետև իրենք ծառայում են պետությանը և ոչ թե Նիկոլ Փաշինյանին և «իրենցքայլականներին», որովհետև պետությունը, չնայած այս պարտությանը, չնայած իր ու քաղաքացիների արժանապատվության ոտնահարմանը, մնայուն է, իսկ Փաշինյանն ու «իրենցքայլականները»՝ անցողիկ, շատ անցողիկ, հուսանք՝ արագ անցողիկ, չնայած նրանք էլ են հիշվելու, պատմությունը նրանց չի մոռանա և արժանի գնահատական կտա բոլոր գործողություններին: Հերոստրատին էլ է պատմությունը հիշում:

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում