«Մի կողմից անհրաժեշտ է պաշտպանել Հայաստանը, բայց մյուս կողմից չի կարելի վիճել Անկարայի հետ». ռուս փորձագետները մեկնաբանել են Պուտին-Էրդողան վերջին հեռախոսազրույցը

Ռուսաստանի և Թուրքիայի ղեկավարներ Վլադիմիր Պուտինը և Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանն ապրիլի 9-ին հեռախոսային բանակցություններ են անցկացրել Լիբիայում, Սիրիայում, Դոնբասում և Լեռնային Ղարաբաղում տիրող իրավիճակի վերաբերյալ: Այս մասին գրում է k-politika.ru կայքը:

Բացի այդ, նրանք քննարկել են կորոնավիրուսը և Ստամբուլյան ջրանցքի կառուցումը: Կայքը փորձագետներից պարզել է, թե որքանով է Անկարան հուսալի գործընկեր Մոսկվայի համար, և ինչ օգուտներ կարող է ունենալ այդ համագործակցությունը:

Վլադիմիր Ավատկով, Ռուսաստանի Արտաքին գործերի նախարարության Դիվանագիտական ակադեմիայի դոցենտ.

«Թուրքիան հետխորհրդային տարածքում շատ ակտիվ է՝ խթանելով հանգույցի գաղափարախոսությունը: Այն իրեն դիրքավորում է որպես ծանրության կենտրոն հյուսիսի, հարավի, արևմուտքի և արևելքի համար: Այս առումով նրա համար շատ կարևոր է օգտագործել հետխորհրդային տարածքի ներուժն ու ռեսուրսները, որի մի մասը, ինչպես ասում է Թուրքիան, եղբայրական է իր համար: Էթնիկ և կրոնական ինքնությունների ֆոնին, որոնք այժմ մեծ մասսայականություն են վայելում ամբողջ աշխարհում, նա փորձում է ստեղծել միջազգային հարաբերությունների իր ենթահամակարգը, որում պետությունները փոխգործակցելու են ըստ թուրքական կանոնների: Ըստ այդմ, Ռուսաստանը չի կարող անտեսել Անկարայի գործոնը, հատկապես որ անցած 30 տարիների ընթացքում նա աճեցրել է ազդեցության ամբողջ խմբեր հետխորհրդային տարածքում:

Ինչ վերաբերում է Կովկասին, ապա դրա միջոցով Թուրքիան փորձում է տրանսպորտային միջանցք կառուցել դեպի Կենտրոնական Ասիա: Այս ճանապարհին հիմնական խոչընդոտը Հայաստանն է, որի հետ Անկարան չունի դիվանագիտական հարաբերություններ: Ռուսաստանի համար Թուրքիայի այս ձգտումը մի կողմից սպառնալիք է, իսկ մյուս կողմից՝ հնարավորության պատուհան, քանի որ Մոսկվան կկարողանա նաև բացված ուղիներով օգտագործել իր արտադրանքը Հայաստան, Թուրքիա և այլ երկրներ մատակարարելու համար: Կասպից տարածաշրջանում Թուրքիայի ակտիվ ներգրավվածությունը կարող է հանգեցնել նրան, որ Անկարան կամ առաջ կբերի անկայունության աղեղը կամ, ընդհակառակը, կհամագործակցի Ռուսաստանի հետ՝ անվտանգության միասնական համակարգ ստեղծելու համար»:

Ալեքսեյ Մակարկին, քաղաքագետ

«Ռուսաստանի և Թուրքիայի հարաբերությունները հիմնված են շահերի և համաձայնագրերի վրա: Միևնույն ժամանակ, սկզբում Անկարան համարվում էր ընկեր, այնուհետև ինքնաթիռ խոցեցին (2015-ին Սու -24 Մ ռմբակոծիչ, սպանվել է օդաչու Օլեգ Պեշկովը), և այն վերածվեց թշնամու, իսկ այժմ Թուրքիան «ոչ բարեկամ է, ոչ թշնամի, այլ այնպես» («и не друг, и не враг, а так»): Նա մնացել է հենց այդ կարգավիճակում: Երկրներից յուրաքանչյուրն ունի իր շահերը, որոնք ինչ-որ կերպ համաձայնեցվում են: Օրինակ ՝ Սիրիայում նրանք համաձայնել են, որ յուրաքանչյուրն ունի իր ազդեցության գոտին, և չի լինի քրդական քվազի պետություն: Լիբիայում նրանք կարողացել են կազմել նոր կառավարություն, որում չկա ո՛չ մարշալ Հաֆթարը, որի վրա ժամանակին խաղադրույք էր կատարում Ռուսաստանը, ո՛չ էլ Սարաջը, որը մոտ էր Թուրքիային:
Հակամարտությունն այնտեղ, իհարկե, հեռու է ավարտից, բայց որոշակի առաջընթաց կա:

Միևնույն ժամանակ, Թուրքիան բացահայտ աջակցում էր Ադրբեջանին նրա ռևանշիստական ձգտումներում, մինչդեռ տարածաշրջանում Ռուսաստանի համար իրավիճակը շատ ավելի բարդ է: Մի կողմից անհրաժեշտ է պաշտպանել Հայաստանը, իսկ մյուս կողմից չի կարելի վիճել Անկարայի հետ, քանի որ այդ դեպքում Սիրիան ու Լիբիան կառկախվեն: Միևնույն ժամանակ, Պուտինը և Էրդողանը պայմանավորվել են Կովկասում տրանսպորտային միջանցքների ապաշրջափակման անհրաժեշտության մասին: Ըստ ամենայնի, խոսքը փաթեթային համաձայնության մասին է, որը ձեռք է բերվել Լեռնային Ղարաբաղում երկրորդ պատերազմի արդյունքներից հետո: Այնուամենայնիվ, բացի ճանապարհներից, կան շատ այլ նրբերանգներ: Օրինակ ՝ գերիների ազատման հարցը: Ադրբեջանն ասում է, որ արդեն ազատել է բոլորին, իսկ նրանք, որոնք մնացել են, ահաբեկիչներ են, Հայաստանն այլ կարծիքի է: Ակնհայտ է, որ հարցը կլուծվի «դու` ինձ, ես` քեզ» սկզբունքով, բայց կողմերից յուրաքանչյուրը կփորձի ավելին ստանալ և ավելի քիչ տալ: