«Բաքուն, հավանաբար, կշարունակի ծովի ափին գտնվել ընդամենը մի քանի տասնամյակ. Կասպից ծովը կարող է կորցնել իր ներկայիս տարածքի մինչև 1/3-րդը». Der Tagesspiegel
Գերմանական Der Tagesspiegel պարբերականը նոր հոդված է հրապարակել՝ անդրադառնալով Կասպից ծովի մակարդակի անկմանը, որը կարող է էական բացասական ազդեցություն ունենալ Ադրբեջանի և մասնավորապես դրա մայրաքաղաք Բաքվի համար:
Ստորև որոշակի կրճատումներով ներկայացնում ենք պարբերականի անդրադարձը.
«Կասպից ծովը կարող է կորցնել իր տարածքի մինչև մեկ երրորդ մասը: Այս մասին են նախազգուշացնում են գիտնականները, սակայն բնակչությունը լիովին անտեղյակ է վտանգից:
Որոշ ժամանակ անց միգուցե այսօրվա Բաքվի բնակիչների թոռները ստիպված լինեն մի քանի կիլոմետր քայլել ափ հասնելու համար: Ամեն դեպքում, այդ մասին է վկայում Բրեմենի համալսարանի ծովային հետազոտությունների կենտրոնի փորձագետ Մաթիաս Փրենջի կողմից դեկտեմբերին հրապարակված մոդելի հաշվարկը: Ըստ այդմ, դարասկզբին Կասպից ծովի մակարդակի արագ նվազում կնկատվի, և այն անկում կապրի 9-18 մետրով: Կասպից ծովը, որը Երկրի վրա խոշորագույն պարփակված ներքին ջրավազանն է, կկորցնի իր ներկայիս տարածքի մինչև մեկ երրորդը:
Այս առնչությամբ Բրեմենի մի խումբ գիտնականներ, որոնք երկար ժամանակ ուսումնասիրում են իրավիճակը տարածաշրջանի երկրներում, տեղեկացրել են՝ ծովի մակարդակի անկումը տեղի է ունենում շատ ավելի արագ, քան կանխատեսվում էր նախորդ կլիմայական մոդելներում:
Նրանց խոսքով՝ արդեն մի քանի տարի է, ինչ կլիմայի տաքացման պատճառով, լուրջ խախտվել է Վոլգայից ջրի ներհոսքի և պարփակված ավազանի մակերևույթից ջրի գոլորշիացման հավասարակշռությունը: Գոլորշիանում է շատ ավելի մեծ քանակությամբ ջուր, քան այս ավազանն ի վիճակի է տրամադրել:
Հետազոտողները, հղում անելով ռուս գիտնականների այն կարծիքին, թե իրավիճակը կփոխվի, քանի որ գլոբալ տաքացումը մեկ այլ ազդեցություն ևս ունի, նշում են` դա այնքան էլ իրատեսական չէ:
«Առաջիկա տարիների ընթացքում Ռուսաստանի եվրոպական տարածքում ավելի շատ անձրև կգա, հետևաբար Վոլգան ավելի շատ ջուր կարող է տրամադրել»,- նշում են ռուսները:
Այնուամենայնիվ, ըստ Բրեմենի համալսարանի գիտնականների, այս կանխատեսումը հաշվի է առնվել ներկայացված նոր մոդելում և նրանք այն կարծիքին են՝ «դա բավական չի լինի»:
Բացի այդ, ըստ նույն համալսարանի կենսաբան Թոմաս Վիլկենի, ծովի մակարդակի անկմամբ Բաքուն համեմատաբար փոքր կորուստներ կունենա: Հիմնական հետևանքը հատկապես զգալի կլինի ցածրադիր շրջաններում` Կասպից ծովի հյուսիսի աղի ջրերում: Ըստ հաշվարկների, այնտեղ կչորանա տասնյակ հազարավոր քառակուսի կիլոմետր ծով:
Այս առնչությամբ թերթը մեջբերում է Ղազախստանի փորձը: Հոդվածում, մասնավորապես, նշվում է՝ մակերեսային էֆեկտի մասին բավականին հայտնի է հենց այս երկրում Արալյան ծովի անհետացման ֆոնին:
«Գոնե մի փոքր մասը փրկելու համար միլիարդներ են ներդրվել, բայց հետևանքներն աղետալի էին: Մեծ տարածքները վերածվեցին անապատի, հողը թունավորվեց ծովի աղով: Այստեղ անհնար է ֆերմերային տնտեսություն վարել, իսկ տարածաշրջանում մարդիկ հատկապես տուժում են շնչառական ուղիների հիվանդություններից», - նկատում է պարբերականը:
Ամփոփելով հոդվածը՝ գերմանական ԶԼՄ-ն մեջբերում է բրեմենցի գիտնականների կոչերը:
«Պետք է ստուգել տվյալները միջազգային փորձագիտական խմբերի կողմից և արագ արձագանքել: Այնուամենայնիվ, շանսերը մեծ չեն: Ավելի քան 20 տարի տևեց բանակցությունները, որպեսզի Կասպից ծով ելք ունեցող երկրները համաձայնության գան դրա բաժանման շուրջ երկու տարի առաջ: Եթե ջրի մակարդակն ընկնի, ապա այս համաձայնագիրն իմաստ չի ունենա, ինչը գրեթե անխուսափելիորեն կհանգեցնի շահերի նոր բախման»,- համոզված են նրանք:
«Ի վերջո՝ եթե այժմ դիվանագետներին անհրաժեշտ լինի ևս 20 տարի, ապա անշուշտ շատ ուշ կլինի»,- եզրափակում է Der Tagesspiegel- ը: