Եվս մեկ Սիրիա. Риа Новости գործակալության ծավալուն անդրադարձը

Լեռնային Ղարաբաղում շարունակվում են կատաղի ռազմական գործողություններ՝ տանկերի, ինքնաթիռների ու հրթիռային ու հրետանային զինատեսակների օգտագործմամբ: Սա կոնֆլիկտի ամենալուրջ սրացումն է քառորդ դարում, այսպես է գրում իր լայնածավ հոդվածում Риа Новости գործակալությունը:

Ըստ այդմ՝ զոհերի թիվը գնալով ավելանում է, Մոսկվան, Փարիզը և Վաշինգթոնը համատեղ բանաձև ընդունեցին՝ ռազմական գործողությունների անհապաղ պահանջով, սակայն ապարդյուն:

Խմբագրության մեկնաբանմամբ՝ Ադրբեջանը մտադիր չէ դադարեցնել «հակահարձակումը», իսկ Հայաստանը չի գնա ոչ մի զիջման: 

Հատկապես անհանգստացնող են հաղորդագրությունները, որ ԼՂ-ում են սիրիական վարձկանները, որոնք ադրբեջանական բանակի անվան տակ 2000 դոլար պայմանական աշխատավարձով կրակ են բացում հայ-ադրբեջանական ողջ սահմանի երկայնքով:

Զոհեր խաղաղ բնակչության շրջանում, վիրավորներ լրագրողների շարքերում

Риа Новости-ն գրում է, որ երկու կողմում էլ զոհերի և վիրավորների թիվը անցնում է 2000-ից, ԼՂՀ ՄԻՊ-ում հայտարարել են խաղաղ բնակչության շրջանում 7 հոգու մահվան մասին, այդ թվում՝ մեկ երեխայի: 

Թեև Իլհամ Ալիևը հայտարարել է, թե հանձնարարականներ է տվել բանակի հրամանատարությանը ՝ ուժ չկիրառել Հայաստանի խաղաղ բնակչության դեմ, այնուամենայնիվ, ըստ Արցախից ստացված տվյալների, Ադրբեջանի զինված ուժերը շարունակում են գնդակոծել խաղաղ թաղամասերը:

Իր հերթին, Ադրբեջանի գլխավոր դատախազությունը հաղորդել է խաղաղ բնակչության շրջանում 16 զոհի մասին: Նախնական տվյալներով՝  հրետանին վնասել է ադրբեջանական կողմում 163 տուն:

Լրագրողները նույնպես տուժեցին: Վիրավորվել են «Արմենիա» հեռուստաալիքի օպերատորը և 24news–ի հայկական խմբագրության թղթակիցը: Ֆրանսիական Le Monde- ի երկու լրագրողներ կրակի տակ են հայտնվել: Նրանցից մեկը գտնվում է ծանր վիճակում, նրան վիրահատել են Ստեփանակերտում: 

Բաքվում լրագրողների վիրավորվելու պատասխանատվությունը բարդում են Երևանի ուսերին:

կրակահերթի տակ հայտնված լրոգրողների մեքենան

Հրադադարի դադարեցման կոչեր ու աղաչանքներ

Կովկասի տարածաշրջանը կվերածվի հսկայական խնդրի Լեռնային Ղարաբաղում իրավիճակի սրման պատճառով, եթե միջազգային հանրությունը չմիջամտի, հինգշաբթի նախազգուշացրել է ՀՀ նախագահը: «Պատկերացնո՞ւմ եք, եթե Կովկասը դառնա այլ Սիրիա», ասել էնա:

Եվրախորհուրդը բառացիորեն խնդրում էր ռազմական գործողությունները շուտափույթ դադարեցնել: «Ես սգում եմ պատերազմի զոհ դարձած շատ մարդկանց, այդ թվում ՝ խաղաղ բնակիչների մահը: Ոչ մի քաղաքական նկատառում չի կարող արդարացնել այդ կանանց, տղամարդկանց և երեխաների սարսափն ու տառապանքը», - ասել է ԵԽ գլխավոր քարտուղար Մարիա Պեյչինովիչ-Բուրիչը:

Հոկտեմբերի 1-ին Ալեքսանդր Լուկաշենկոն հեռախոսազրույց է ունեցել Հայաստանի և Ադրբեջանի նախագահների հետ: Ավելի ուշ Ռուսաստանի, ԱՄՆ-ի և Ֆրանսիայի ղեկավարները հանդես եկան համատեղ հայտարարությամբ, որում խստորեն դատապարտեցին Լեռնային արաբաղում բռնության աճը: «Մենք նաև կոչ ենք անում Հայաստանի և Ադրբեջանի ղեկավարներին անհապաղ բարեխղճորեն ստանձնել պարտավորություններ և առանց նախապայմաններ դնել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների աջակցությամբ բանակցությունները վերսկսելու կարգավորման էության շուրջ», - ասվում է փաստաթղթում:

Այնուամենայնիվ, Թուրքիայի նախագահը ԵԱՀԿ կոչերը համարում է «անթույլատրելի»:

Նրա խոսքերով, «նրանք պետք է պահանջեն, որ Հայաստանը նախ դուրս գա Լեռնային Ղարաբաղի գրավյալ տարածքներից»:

Риа Новости-ն հատկապես շեշտում է, որ Թուրքիան միակ երկիրն է, որը պնդում է շարունակել ռազմական գործողությունները: Անկարան այս հակամարտությունում նախկինում հանդես էր գալիս Ադրբեջանի կողմից, բայց ուղղակի ռազմական միջամտության մասին խոսք չկար. Նրանք հետ են պահում Երևանի և Մոսկվայի դաշնակցային հարաբերությունները Հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպության (ՀԱՊԿ) շրջանակներում: Սակայն Անկարան այս անգամ պատրաստ է օգնել Բաքվին ոչ միայն խոսքով: «Մենք միշտ մոտ ենք եղել Ադրբեջանին ՝ և՛ ռազմի դաշտում, և՛ բանակցությունների սեղանի շուրջ», - երեքշաբթի օրը ասել է Թուրքիայի արտգործնախարար Մևլութ Չավուշօղլուն:

Հենց Թուրքիան է հրահրում Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտությունը `ձգտելով մեծացնել տարածաշրջանային և միջազգային ազդեցությունը: Այս մասին ՌԻԱ Նովոստիին տված հարցազրույցում ասել է Սիրիայի նախագահի խորհրդական Բուսսեյնա Շաաբան:

Վարձկաններ Սիրիայից

Մոսկվան տեղեկություններ ունի Լիբիայից և Սիրիայից Լեռնային Ղարաբաղ վարձկաններ տեղափոխելու մասին, հայտնում է ԱԳՆ-ն: Ֆրանսիան նույնպես տեղեկություն ունի, որ Սիրիայից զինյալները մեկնել են Ղարաբաղ ՝ մասնակցելու ռազմական գործողություններին, ասել է Էմանուել Մակրոնը Եվրոպական գագաթնաժողովի մեկնարկից առաջ: Նա հստակեցրեց, որ մոտ 300 սիրիացի գրոհայիններ Բաքու են տեղակայվել Թուրքիայի Գազիանթեփ քաղաքից: «Այս զինյալները հայտնաբերվել են և գալիս են Հալեպի տարածքում գործող ջիհադիստական ​​խմբից», - ասել է Մակրոնը:

Ռուսաստանի արտգործնախարարությունը չի հստակեցրել, թե ում նախաձեռնությամբ եւ ով է իրականացնում վարձկանների տեղափոխումը, սակայն նախազգուշացրել է նման քայլի վտանգավորության մասին: Ավելի վաղ Ադրբեջանն ու Հայաստանը միմյանց մեղադրում էին հակամարտության գոտի զինյալներ ուղարկելու մեջ:

Ռուսաստանում ՀՀ դեսպան Վարդան Տողանյանն ասաց, որ «շուրջ չորս հազար գրոհայիններ» Սիրիայից տեղափոխվել են Լեռնային արաբաղ: Իլհամ Ալիևը հերքեց դա և պնդեց, որ Թուրքիան Ադրբեջանին տրամադրում է «միայն բարոյական աջակցություն»:

Բրիտանական The Guardian թերթը զրուցել է երեք սիրիացի զինյալների հետ, որոնք, նրանց խոսքով, հավաքագրել են Ադրբեջան: Բրիտանական մեկ այլ ՝ The Times հրատարակությունը զրուցել է Իդլիբից ժամանած Սիրիայի ազգային բանակի զինյալի հետ, որը հաստատել է մարդկանց տեղափոխումը Ղարաբաղ:

Reuters- ը կապվել է նաև տարբեր զինված խմբերի երկու զինյալների հետ. Թուրքերը «Սիրիայի ազգային բանակի» ներկայացուցիչների միջոցով նրանց հավաքագրում են ղարաբաղյան պատերազմի համար:

Կրեմլը ծայրաստիճան անհանգստություն է հայտնել Սիրիայից և Լիբիայից ղարաբաղյան հակամարտության գոտի անօրինական զինված խմբավորումներից վարձկանների տեղափոխման մասին տեղեկատվության կապակցությամբ: Այս թեման քննարկել են նաեւ Ռուսաստանի անվտանգության խորհրդի անդամները:

Որպես վերջաբան- Ինչպես ավարտվեց նախորդ սրացումը

Նախորդ սրման ժամանակ ՝ 2016-ի ապրիլին, զինադադարը հայտարարվեց ռազմական գործողությունների չորրորդ օրը: Բանակցություններ սկսվեցին, հակամարտությունը քննարկվեց ԵԱՀԿ-ում, ինչպես նաև Ռուսաստանի, Հայաստանի և Ադրբեջանի նախագահները:

Չճանաչված Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության Պաշտպանության բանակի օպերատիվ վարչության պետ, գնդապետ Վիկտոր Առստամյանը հայտնեց, որ Ադրբեջանը կորցրել է 18 տանկ և ավելի քան 300 զինծառայող: Ադրբեջանի պաշտպանության նախարարությունը պնդում էր, որ ոչնչացվել է ավելի քան 370 զինվոր և հակառակորդի 12 տանկ: Լեռնային Ղարաբաղն ընդունել է 20 մարտիկների մահը, եւս 26-ը անհայտ կորել են: Հայաստանի պաշտպանության նախարարությունը տեղեկացրեց, որ հայկական կողմից զոհվել է 78 մարդ: Ադրբեջանում ասում էին, որ զոհվել է 31 զինծառայող:

2016-ի հունիսի 20-ին Սանկտ Պետերբուրգում Ռուսաստանի, Հայաստանի և Ադրբեջանի նախագահներ Վլադիմիր Պուտինը, Սերժ Սարգսյանը և Իլհամ Ալիևը համաձայնության եկան Լեռնային Ղարաբաղի վերաբերյալ համատեղ հայտարարության շուրջ: Կողմերը պայմանավորվեցին ավելացնել ԵԱՀԿ դիտորդների թիվը:

Երեք պետությունների ղեկավարները նույնպես հայտնեցին «նվիրվածություն հակամարտության քաղաքական կարգավորման բանակցություններում կայուն առաջընթացի համար պայմաններ ստեղծելու հարցում»: Դրանից հետո Պեսկովը բացատրեց բանակցությունների նպատակը հետևյալով. 

«Ապահովագրվել ռազմական գործողությունների վերսկսումից, չթողնել այն զարգացումները, որոնք եղել են Ղարաբաղի շուրջ բռնության վերսկսման պահին»:

Ցավոք, հնարավոր չեղավ ապահովագրել: