Արցախցիները խորհրդարան և նախագահ են ընտրում. ովքեր են թեկնածուները (Լուսանկարներ)
Այսօր Արցախում նոր նախագահ եւ նոր խորհրդարան են ընտրում: Նոր սահմանադրությամբ՝ հայկական երկրորդ հանրապետությունում առաջին անգամ կանցկացվեն համընդհանուր ընտրություններ՝ ԱՀ նախագահի և Ազգային ժողովի:
1991 թվականից ի վեր Արցախում անցկացվել են համապետական նշանակության 3 հանրաքվե, Հանրապետության նախագահի՝ 5 եւ Խորհրդարանական 6 ընտրություններ:
ԱՀ ոստիկանության տվյալներով՝ համապետական ընտրություններին մասնակցելու իրավունք ունի 103 հազար 663 քաղաքացի, որոնցից 776 անձ իր քաղաքացիական պարտքը կատարելու է ՀՀ-ում: Արցախում գործում է 281, Հայաստանում՝ 1 ընտրատեղամաս։
ԿԸՀ-ում հավատարմագրվել է 963 դիտորդ եւ ԶԼՄ-ների՝ 233 ներկայացուցիչ, սակայն կորոնավիրուսի համավարակի պատճառով, 38 երկրի 140 դիտորդներ եւ լրատվամիջոցների 40 ներկայացուցիչներ փաստացի հնարավորություն չունեն ներկա գտնվելու այս ընտրական միջոցառմանը. Արցախը ժամանակավորապես արգելել է օտարերկրացիների մուտքը երկիր։
Խորհրդարանի ընտրություններում առաջադրվել է 2 կուսակցությունների դաշինք ու 10 կուսակցություն:
Հայտ ներկայացրած երկու դաշինքներն են՝ «Ազատ Հայրենիք-ՔՄԴ»-ն և «Նոր Արցախը»:
«Ազատ Հայրենիք-ՔՄԴ». 65 թեկնածուներից բաղկացած ցուցակը գլխավորում է Արցախի նախկին վարչապետ, նախկին պետնախարար, «Ազատ Հայրենիք» կուսակցության նախագահ Արայիկ Հարությունյանը: «Քաղաքացիական միացյալ դաշինք» կուսակցությունը հիմնադրվել է 2018 թվականի սեպտեմբերի 28-ին: Իսկ այս տարվա հունվարի 26-ին կուսակցությունն արտահերթ համաժողովում նախագահական ընտրություններին Արայիկ Հարությունյանի թեկնածությունը պաշտպանելու միաձայն որոշում է կայացրել:
«Նոր Արցախ» կուսակցությունների դաշինքը գլխավորում է Գրիգորի Սահակյանը։
10 կուսակցությունների ցանկը՝ ըստ առաջադրման հաջորդականության:
«Արցախի Պահպանողական կուսակցություն» (ԱՊԿ)
Հիմնադրվել է 2019 թվականի ապրիլի 17-ին։ 16 հոգանոց ցուցակը գլխավորում է կուսակցության նախագահ, ԱՀ նախագահի աշխատակազմի ղեկավարի տեղակալ Դավիթ Բաբայանը։ ԱՊԿ-ն Դավիթ Բաբայանին առաջադրել է նաև որպես նախագահական ընտրությունների թեկնածու։
«Միասնական հայրենիք» կուսակցություն
Հիմնադրվել է 2019 թվականին սեպտեմբերի 22-ին։ Հիմնադիր-նախագահը Սամվել Բաբայանն է։ 62 հոգանոց ցուցակը գլխավորում է Գագիկ Բաղունցը։
«Ազգային վերածնունդ» կուսակցություն (ԱՎԿ)
Հիմնադրվել է 2013 թվականի փետրվարին։ «Ազգային վերածնունդ» խորհրդարանական ընդդիմադիր կուսակցությունը ԱԺ ընտրություններին կմասնակցի 20 հոգանոց ցուցակով։ Ցուցակը գլխավորում է ԱՎԿ նախագահ, ԱԺ պատգամավոր Հայկ Խանումյանը։ Կուսակցության նախագահ Հայկ Խանումյանը կմասնակցի նաև նախագահական ընտրություններին։
«Հայ Հեղափոխական Դաշնակցություն»
ՀՅԴ-ի 33 հոգանոց ցուցակը գլխավորում է ԱՀ ԱԺ պատգամավոր Դավիթ Իշխանյանը, որը նաև նախագահի թեկնածու է։
«Արցախի Ժողովրդավարական կուսակցություն» (ԱԺԿ)
32 հոգանոց ցուցակը գլխավորում է ԱԺ նախագահ Աշոտ Ղուլյանը, որը նաև առաջադրվել է որպես նախագահի թեկնածու։
Արցախի «Արդարություն» կուսակցություն
Հիմնադրվել է 2018 թվականի սեպտեմբերին։ 35 թեկնածուից կազմված ցուցակը գլխավորում է անկուսակցական Վիտալի Բալասանյանը։ Արցախի «Արդարություն» կուսակցությունը վերջինիս առաջադրել է որպես նախագահի թեկնածու։ Գեներալ-մայորի Վիտալի Բալասանյանը 1990-ին եղել է Ասկերանի շրջանի ինքնապաշտպանական ուժերի հրամանատարը, 1992թ. օգոստոսին նշանակվել է ԼՂՀ Պաշտպանության բանակի Ասկերանի պաշտպանական շրջանի հրամանատար, 1996-1998թ.թ.՝ հանդիսացել զորամիավորման հրամանատար։ 1998- 1999թ.թ.՝ ԼՂՀ ՊԲ հրամանատարի տեղակալ, 1999թ. սեպտեմբերից մինչև 2005թ. հունվարը՝ ԼՂՀ պաշտպանության նախարարի տեղակալ։
«Արցախի հեղափոխական կուսակցություն»
Հիմնադրվել է 2019 թվականի դեկտեմբերին։ 17 հոգանոց ցուցակը գլխավորում է Արցախի պետական համալսարանի նախկին դասախոս Արթուր Օսիպյանը։ Կուսակցությունը նախագահի թեկնածու չունի։
«Լեռնային Ղարաբաղի Կոմունիստական» կուսակցություն
17 հոգանոց ցուցակը գլխավորում է Շուշիի շրջանի վարչակազմի աշխատակազմի Գյուղատնտեսական համատարած հաշվառման (ԳՀՀ) բաժնի վարիչ, ԼՂԿԿ Շուշիի շրջկոմի 1-ին քարտուղար Գրիշա Հովհաննիսյանը։ «Լեռնային Ղարաբաղի Կոմունիստական» կուսակցությունը նախագահի թեկնածու չունի։
«Անկախության սերունդ» կուսակցություն
Կուսակցության հիմնադիր համագումարը տեղի է ունեցել 2018 թվականի օգոստոսի 11-ին: 17 հոգանոց ցուցակը գլխավորում է ԼՂՀ ԱԺ պատգամավոր Ռուսլան Իսրայելյանը, ԱՀ ԱԺ պատգամավոր, ֆինանսաբյուջետային և տնտեսական կառավարման հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ, տնտեսագետ։ Մասնակցել է Շուշիի և Արցախի մի շարք այլ բնակավայրերի ազատագրման համար մղված մարտերին:
«Միացյալ Հայաստան» կուսակցություն
16 հոգանոց ցուցակը գլխավորում է ԼՂՀ ԱԺ նախկին պատգամավոր Վահան Բադասյանը, վերջինս նաև նախագահի թեկնածու է:
Այսպիսով ԱՀ նախագահի պաշտոնին հավակնում է 14 թեկնածու (հերթականությունն ըստ ԿԸՀ կայքի).
1. Բալայան Քրիստին Գրիգորի
2. Բալասանյան Վիտալի Միխայիլի
3. Ամիրյան Սերգեյ Վասիլիի
4. Բաբայան Դավիթ Կլիմի
5. Լալայան Բելա Լաերտի
6. Հարությունյան Արայիկ Վլադիմիրի
7. Խանումյան Հայկ Ռուբենի
8. Իշխանյան Դավիթ Ռուբենի
9. Բադասյան Վահան Միքայելի
10. Մայիլյան Մասիս Սամվելի
11. Ղուլյան Աշոտ Վլադիմիրի
12. Իսրայելյան Ռուսլան Էդուարդի
13. Դադայան Աշոտ Էդուարդի
14. Պողոսյան Մելսիկ Ռաֆայելի
Ստորեւ ներկայացնում ենք այն թեկնածուներին, որոնք խորհրդարանական ընտրություններին որեւէ ցուցակով չեն մասնակցում:
Քրիստին Բալայանը, որն անկուսակցական է, 2019 թվականին հիմնադրել է «ՄիլաԳրի» հիմնադրամը, որը զբաղվում է Արցախում ներառականության զարգացմամբ և հանրապետությունում առաջին ներառարական մանկապարտեզների ստեղծմամբ:
Բելա Լալայանը մասնագիտությամբ լրագրող է, եղել է Արցախի բնապահպանության ու բնական ռեսուրսների նախարարության մամուլի խոսնակը, աշխատել Արցախի Հանրային հեռուստատեսությունում։
Մասիս Մայիլյանը 2001-2007 թվականներին եղել է ԼՂՀ արտաքին գործերի նախարարի տեղակալը՝ արտակարգ դեսպանորդի և լիազոր նախարարի դիվանագիտական աստիճանով։ 2008 թվականին հիմնադրել և մինչև 2017 թվականին ղեկավարել է Արցախի արտաքին քաղաքականության և անվտանգության հարցերով հանրային խորհուրդը։ 2017 թվականի սեպտեմբերի 25-ի ԱՀ Նախագահի հրամանագրով նշանակվել է Արցախի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարար: