Ինչպե՞ս ազատվել ծուլությունից

Հայտնի է, որ ծուլությունը մահացու յոթ մեղքերից մեկն է: «Բայց դա ի՞նչ մեղք է, ու՞մ եմ նեղություն տալիս, եթե պարզապես ցանկություն չունեմ ոչինչ անելու»,- կմտածեն ոմանք: Իսկապես, ո՞րն է ծույլ մարդու մեղքը, այն էլ՝ մահացու: Պարզվում է՝ անշարժությունն ու անհուսությունը այն պարարտ հողն են, որում չարիքի սերմերը հզոր սերմեր են գցում: Ծուլությունը յուրօրինակ հիվանդություն է, որը կաթվածահար է անում մարդուն, խեղում նրա ճակատագիրը և դանդաղ մահվան դատապարտում:

Ծուլություն. ինչպե՞ս ազատվել այս արատից

Առաջին ախտանշանները

Ձեզ դու՞ր է գալիս ժամերով բազմոցին պառկելը: Դուք դժվարանու՞մ եք նույնիսկ ձեր տնային գործերն անել: Զգուշացեք, որովհետև հնարավոր է, որ «ծուլություն» կոչվող հիվանդությունն արդեն ձեզ իր ճանկն է գցել:

Մենք բոլորս էլ երբեմն ծուլության գիրկն ենք ընկնում և մեծահոգաբար ներում մեզ այդ թուլության համար: Այդպիսի պահերին ցանկացած պատճառաբանություն կարող ենք մոգոնել, միայն թե ոչինչ չանենք: Չէ՞ Որ շատ ավելի հեշտ է մեր անգործության համար արդարացումներ գտնելը, քան, վերջապես, անշարժությունից պոկվելն ու գործի անցնելը: Այնինչ, այդ ընթացքում մեր շուրջն ու մեր ներսում ծուլությունն իր ավերիչ հետևանքներն է թողնում, երբեմն նաև՝ անշրջադարձ: Այդ կործանարար արատը կարող է ընտանիքներ քայքայել, ճակատագրեր խեղել, աղքատության և անձնական դժբախտության պատճառ դառնալ, խանգարել մեր նվիրական ցանկությունների իրագործմանը:

Իսկ ի՞նչ պետք է անել ծուլության ճանկերից ազատվելու, կրկին առույգ ու աշխույժ կյանք վերադառնալու համար:
Դրա համար նախ փորձենք վերլուծել, թե ինչ բաղադրիչներից է կազմված ծուլությունը, որպեսզի կարողանանք այն ամբողջությամբ արմատախիլ անել:

Ի՞նչ է ծուլությունը

Ծուլությունն անհիմն դժգոհության, վիրավորվածության, անհուսության և հիասթափության վիճակ է, որն ուղեկցվում է ուժերի ընդհանուր անկմամբ: Ծույլ մարդը հրաժարվում է դժվարություններ հաղթահարել, կամքի ուժ ցուցաբերել: Ըստ հոգեբանների՝ ծուլությունը մոտիվացիայի կամ կամքի բացակայություն է:
Աշխատանքում և կարիերայում մեր անհաջողությունների հիմնական պատճառը հենց ծուլությունն է: Ծուլությամբ տառապող մարդիկ միշտ կախվածության մեջ են լինում մյուսներից: Այն թույլ չի տալիս, որ մարդն իր տաղանդը բացահայտի, արգելակում է առաջընթացը, ստիպում զգուշավոր լինել, արգելանքներ է ստեղծում դեպի նպատակը տանող ճանապարհին:

Ծույլ մարդը սիրում է շատ խոսել և քիչ գործել: Նա բոլորի գլուխը տանում է իր տաղանդների և ունակությունների մասին շատախոսելով, բայց երբ բանը հասնում է նրա աշխատանքի արդյունքներին, այդտեղ արդեն նա ոչնչով չի կարողանում պարծենալ: Նա նախանձով է ընդունում ուրիշների հաջողությունները և քննադատում է տաղանդավոր ու աշխատասեր մարդկանց, խանգարում նրանց, որ աշխատեն:
Մարդու ունակությունները ոչ ոքի պետք չեն, եթե նա չի օգտագործում դրանք: Աշխատանքի միջոցով է մարդու տաղանդը պտուղներ տալիս: Հենց այդ անհերքելի ճշմարտությունն է հավերժացել մեծ բանաստեղծի խոսքում. «Մարդու գործն է միշտ անմահ»:

Ծույլն իր անհաջողությունների համար ցանկացած պատճառաբանություն կարող է գտնել. Ժամանակներն են դժվարին, վատ երկրում ենք արում, շրջապատն է անտանելի, բոլոր լավ տեղերն արդեն զբաղեցված են, կոռուպցիան է մեղավոր, օրենքները չեն գործում, գրոշների համար միայն հիմարները կարող են աշխատել և այլն, և այլն… Իսկ ինքն այդ ողջ ընթացքում մատը մատին չի խփում, որ իր կյանքում գոնե ինչ-որ բան փոխվի: Եթե նրան ասեք, որ ինքը պարզապես ծույլ է, խիստ կվիրավորվի, բայց, միևնույն է հեռուստացույցի կամ համակարգչի դիմաց հարմարվետ դրված աթոռը ոչ մի դեպքում չի լքի: Այդպիսի մարդը միշտ ապրուստի հեշտ ուղիներ է փնտրում, իսկ կյանքի վերջում, երբ բոլոր հույսերը չիրագործված են մնում, խոր հիասթափություն է ապրում: Այդպիսի մարդիկ մեծ մասամբ որոշակի պլաններ ու նպատակներ չեն էլ ունենում: Նրանք տարեցտարի աղքատանում են և հոգով, և մարմնով:

Ծուլությունը՝ աղքատության պատճառ

Երբ աշխատասեր մարդու այգին ծաղկում է, ծույլինը մոլախոտերով է պատվում: Եթե ձեռքերդ ծալած նստես ու քնես, չքավորությունը դուռդ կբախի: Դուք չե՞ք վրդովվում ամեն քայլափոխի ձեռքները պարզած ու մուրացող մարդկանց հանդիպելիս: Նրանց մեջ շատ են դեռևս երիտասարդ տղամարդիկ ու կանայք, որոնք մուրացկանության փոխարեն հաստատ կարող են իրենց ապրուստն աշխատանքով վաստակել: Ճիշտ է, բազմաթիվ են այն օբյեկտիվ պատճառները, որոնց հետևանքով մարդիկ անգործ են մնացել, չքավորության մեջ հայտնվել: Սակայն, չի կարելի չհամաձայնել, որ հարցի մյուս կողմն էլ կա: Անցումային դժվարություններն ստիպեցին, որ գրասենյակներում պարապության վարժված, սուրճ խմող և ոչնչի դիմաց աշխատավարձ ստացող մարդիկ տեղից շարժվեն: Միայն քննադատելով ոչինչ չենք կարող փոխել, եթե մեզնից շատերն ալարում են տնից դուրս գալ, ասենք, իրենց կարծիքը բարձրաձայնելու և քվեարկության մասնակցելու համար: Մենք ծուլանում ենք նույնիսկ կոնֆետի թուղթն աղբամանը նետել… Էլ ինչպե՞ս պետք է հասնենք բարեկեցության, եթե մեզնից յուրաքանչյուրն ալարում է մոլախոտերից մաքրել հենց իր տունն ու իր հոգին:

Ծուլությունը գողության և սովի մայրն է

Դանթեի «Աստվածային կատակերգություն»-ում ծույլերը դժոխքի հինգերորդ շրջանում են գտնվում, որովհետև ծույլի համար գողանալն ավելի դյուրին է, քան աշխատանքով ապրուստ վաստակելը: Ծուլությունը մարդու անկման առաջին պատճառն է:

Ծուլություն. ինչպե՞ս ազատվել այս արատից

Ծուլության դեմ պայքարի լավագույն միջոցը աշխատանքն է

Իհարկե, մեզ իր «հպատակության» տակ առած «Նորին գերազանցություն ծուլությունը» հազար ու մի պատճառ կգտնի, որ տեղներիցս չշարժվենք: Նա գունավոր հեքիաթներ կպատմի մեր ընդունակոթւունների ու գերմարդկային ճիգերի մասին, քնքշորեն մեզ կփայփայի ու թույլ կտա անկողնում թավալվել, մինչև բոլորը սկսեն մեզնից երես թեքել: Եվ գուցե միայն այն ժամանակ, երբ առաստաղը փուլ գա մեր գլխին, կհասկանանք, որ այդպես շարունակել չի կարելի:
Ուղղակի տարիներ շարունակ ծուլության տիրապետության տակ ապրելուց հետո շատ դժվար է այն թոթափելը, քանի որ դրա օգնությամբ արմատացած սովորություններն արդեն բնավորության են վերածվում: Ինչպես ժողովրդական իմաստությունն է ասում՝ «Միտքը արարք է ծնում, արարքը՝ սովորություն, սովորությունը՝ բնավորություն, բնավորությունը՝ ճակատագիր»:
Հետևաբար ծուլությունը պետք է արմատախիլ անել հենց օրորոցում, երբ այն դեռ չի հասցրել բնավորության վերածվել:

Շատ կարևոր է որոշակի նպատակներ դնելն ու դրանց հասնելուն ձգտելը: Կյանքի գերագույն հաճույքներից մեկը արարումն է, ստեղծելը, աշխատանքի արդյունքը տեսնելն ու այն վայելելը: Մարդն ինքը, արարչի ստեղծագործությունը լինելով, իրեն չի կարող զրկել այդ աստվածատուր հաճույքից:

Երբ դուք հստակ, վեհ ու գեղեցիկ նպատակ ունեք, որին արժանի եք և կարող եք հասնել, եթե ցանկանում եք իրականացնել ձեր երազանքը, ապա ծուլությունը ձեզ երբեք չի հաղթի:

Ծուլությունը հեշտությամբ կոտրում է այն մարդկանց, որոնք չգիտեն, թե ուր են գնում և ինչ պետք է անեն: Եթե դուք դա գիտեք, դժվարություններն ու խոչընդոտները, որոնք միշտ անխուսափելի են, միայն կխթանեն ձեր վերելքը: Դրանք օրինաչափություն են, ավելին, դժվարություններն օգնում են կատարելության հասնել:

Երբ մենք սովորենք դժվարություններն ընկալել որպես վարպետության դպրոց, այդ ժամանակ կհաղթենք ծուլությունը:
Չէ՞ Որ ծուլությունը հենց այդ զենքերով է փորձում մեզ վախեցնել, իբր մեր ցանկություններն իրագործելի չեն հանդիպող բարդությունների պատճառով:

Յուրաքանչյուր մարդ ծուլության դեմ պայքարի իր յուրօրինակ ձևն ունի: Մեկը կարող է ինքն իրեն խոստումներ տալ, մեկ ուրիշը կարող է դիմացինին ինչ-որ բան ապացուցելու համար սեփական անշարժությունը հաղթահարել, մյուսին կարող է գրավել գյուղում տուն գնելու հեռանկարը, որի համար փող է պետք, իսկ առանց աշխատելու փող չես ունենա:

Մեզնից յուրաքանչյուրն իրավունք ունի ընտրելու, թե ինչպիսի կյանքով է ուզում ապրել: Իսկ այդ ընտությունը երկուսի միջև է. կամ անշարժանում եք ու վերածվում ճահճում կռկռացող դոդոշի, կամ էլ հպարտ արծվի պես սավառնում եք դեպի բարձունքներ…