Վլադիմիր Պուտինը ցավակցություն է հայտնել լեգենդար հետախույզ Գոհար Վարդանյանի մահվան կապակցությամբ

Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինը ցավակցություն է հայտնել խորհրդային հետախույզ Գոհար Վարդանյանի մահվան կապակցությամբ, լրագրողներին չորեքշաբթի ասել է պետության ղեկավարի մամուլի քարտուղար Դմիտրի Պեսկովը, տեղեկացնում է ՏԱՍՍ-ը։

«Պուտինը ցավակցություն է հայտնել Գոհար Վարդանյանի՝ մեր հանրահայտ հետախույզի հարազատներին ու մերձավորներին։ Առանց Գոհար Վարդանյանի, առանց նրա ամուսնու՝ Գեւորգի, մեր խաղաղության պատմությունը կարող էր այլ ուղով ընթանալ։ Նրանք մարդիկ են, որոնք իրենց դրոշմն են թողել մարդկության պատմության վրա»,- նշել է Կրեմլի ներկայացուցիչը։ Նրա խոսքով՝ «Պուտինը լավ ծանոթ էր թե՛ Գոհարի, թե՛ նրա ամուսնու հետ»։ «Արդեն ամուսնու մահվանից հետո Գոհարը եկել է Պուտինի մոտ, Կրեմլ, Պուտինը հյուր է գնացել նրա մոտ, սա ծանր կորուստ է»,- ասել է Պեսկովը։

Վարդանյանը, որը դարձել է «Թեհրան 43« ֆիլմի հերոսուհու նախատիպը, մահացել է կյանքի 94-րդ տարում։

Գոհար Լեւոնի Վարդանյանը ծնվել է 1926 թվականի հունվարի 25-ին Լենինականում (Գյումրի), Հայաստանում։ 1930-ականների սկզբին նրա ընտանիքը տեղափոխվել է Իրան։ 16 տարեկանում նա մտել է իր ապագա ամուսնու եւ զինակցի՝ Գեւորգ Անդրեյի Վարդանյանի հակաֆաշիստական խմբի մեջ։ 1943-ին  այդ խմբի կազմում մասնակցել է Թեհրանի կոնֆերանսի անվտանգության ապահովման գործողությանը։ 1951-ին Վարդանյան ամուսինները եկել են ԽՍՀՄ, 1956-ին հաջողությամբ ավարտել է Երեւանի օտար լեզուների ինստիտուտը։ 1986-ին, 30 տարվա արգասավոր աշխատանքից հետո անլեգալ պայմաններում, Գոհար եւ Գեւորգ Վարդանյանները վերադարձել են հայրենիք։

1986 թվականի դեկտեմբերին Գոհար Լեւոնովնան թոշակի անցավ՝ ունենալով օպերատիվ աշխատանքի ավելի քան 30 եւ ընդհանուր աշխատանքային 47 տարվա ստաժ։ Թոշակի անցնելով՝ նա շարունակեց մեծ աշխատանք կատարել երիտասարդ աշխատակիցների կրթման գործում՝ նրանց փոխանցելով իր օպերատիվ փորձը։ Գոհար Լեւոնի Վարդանյանի վաստակը հայրենիք առջեւ գնահատվել է Կարմիր դրոշի, Հայերանական պատերաազմի II աստիճանի շքանշաններով ու բազմաթիվ մեդալներով։

Ամուսնու հետ միասին նրանք աշխատել են Անրի եւ Անիտա կեղծանուններով։ Հենց նա է դարձել «Թեհրան 43» ֆիլմի հերոսուհու նախատիպը խորհրդային հետախուզության գործողության մասին, որը կանխեց Ռուզվելտի, Չերչիլի եւ Ստալինի դեմ պատրաստվող մահափորձը Թեհրանի հանդիպման ժամանակ։ Գեւորգ Վարդանյանը դարձավ առաջին անլեգալ հետախույզը, որը կենդանության օրոք ստացավ Խորհրդային Միության հերոսի կոչում։ Գոհարը պարգեւատրվել է Մարտական Կարմիր խաչի շքանշանով։ Գեւորգ Վարդանյանը մահացել է 2012  թվականին։