Ադրբեջանը նույնպես կրճատում է նավթի արդյունահանումը

Նավթ արդյունահանող պետությունների և համագործակցող երկրների ներկայացուցիչների ձևաչափով (OPEC+) անցկացված քննարկումներից հետո որոշվել է կրճատել նավթի արդյունահանման ծավալները աշխարհով մեկ։ Իր չափով որոշակի զիջումների է գնացել նաև Ադրբեջանը։ Հարևան երկրի ներկայացուցիչները համաձայնել են օրական 783 հազար բարելի փոխարեն արդյունահանել 20 հազարով պակաս՝ 763 հազար բարել նավթ։

Սակայն սրա ազդեցությունը մեծ չի լինի տնտեսության վրա․ և՛ Ադրբեջանի, և՛ մյուս նավթ արդյունահանողների։ Բանն այն է, որ Իրանի նկատմամբ ամերիկյան պատժամիջոցների խստացման ֆոնին այս երկրի նավթը զգալիորեն դուրս է մղվել համաշխարհային շուկայից։ Մյուս նավթ արդյունահանող երկրները գիշատչի պես հարձակվել են շուկայի այդ բաց մնացած մասը գրավելու։ Արդյունքում մեծացրել են արդյունահանումը, ինչի պատճառով էլ նավթի գինը ընկել է։

OPEC+ձևաչափով հանդիպման ընթացքում այս երկրները որոշեցին նվազեցնել արտահանումը։ Առաջատարներից մեկը՝ Սաուդյան Արաբիան գնաց ամենամեծ զիջմանը՝ 500 հազար բարելի կրճատում օրական հաշվով (10,7 միլիոնից 10,2 միլիոն)։ Ընդհանուր առմամբ բոլոր երկրները միասին որոշել են արդյունահանումը նվազեցնել 1,2 միլիոն բարելով։

Սա արդեն իսկ հարուցել է նավթի համաշխարհային գների փոքր-ինչ բարձրացում․ Brent տեսակի նավթը, մասնավորապես, աճել է 5 տոկոսով (էտալոնային տեսակներից իր գնով ադրբեջանական նավթին մոտ է հենց այս տեսակը)։

Սակայն նավթի շուկայի նկատմամբ դժգոհությունը պահպանվում է։ Սաուդյան Արաբիայի էներգետիկայի նախարարը հայտարարել է, որ իրենք չեն պատրաստվում երկար ժամանակով ցածր պահել նավթի արդյունահանման մակարդակը։ Ավելի կոշտ այս կարգավորումներին արձագանքել է ամերիկյան կողմը, որը առհասարակ դեմ է որևէ կարգավորման։

«Մենք կարծում ենք, որ շուկան ի՛նքը պետք է որոշի մատակարարումների ծավալը՝ հիմնվելով պահանջարկի չափի վրա», – հայտարարել է ԱՄՆ պետդեպարտամենտը (չնայած, որ օրեր առաջ ԱՄՆ նախագահը «գլուխ էր գովում», որ իր հայտարարություններից հետո է նավթի գինը նվազել, այսինքն քաղաքական որոշում է եղել նավթի գների նվազեցման վերաբերյալ)։

Նավթի գնի այս կարգավորումը թեև կանխատեսելի է դարձնում շուկան հարևան Ադրբեջանի համար, սակայն այդ կայունացված մակարդակն այնքան էլ բարձր չէ հարևան երկրի տնտեսության համար։ Բանն այն է, որ հիմա որոշվում են այն գները, որոնցով նավթը վաճառվելու է մյուս տարվա սկզբին (նավթը վաճառվում է մինչև արդյունահանվելը)։ Այսօր կայունացված գները 60-70 դոլարի միջակայքում են լինելու, իսկ Ադրբեջանի բյուջեում կանխատեսվել է, որ այն պետք է լինի 60 դոլար։

Եվ եթե այդ գինը «կտրուկ շարժումներ» անի դեպի ներքև, Ադրբեջանի բյուջեի կատարումը կրկին կասկածի տակ կընկնի, ինչպես եղավ 2015 թվականին։ Պատճառն էլ այն է, որ Ադրբեջանի պետական եկամուտները մեծապես կաշված են հենց նավթից (դրա գնից), իսկ 2015-ին նավթի գնի անկումը բերեց այդ եկամուտների խիստ նվազման։