Նիստերի անցկացման բռնի ձախողումը և դրա հետևանքով վարչապետի ընտրության հետաձգումը չի կարող Ազգային ժողովի արձակման հիմք հանդիսանալ. Վարդան Պողոսյան

Սահմանադրագետ Վարդան Պողոսյանի խոսքով՝ ԱԺ նիստերի անցկացման բռնի ձախողումը և դրա հետևանքով վարչապետի ընտրության հետաձգումը չի կարող հիմք հանդիսանալ Ազգային ժողովի արձակման համար: Պատասխանելով Tert.am-ի հարցին` եթե վարչապետի ընտրության անցկացմանը խոչընդոտում են քաղաքական ուժեր, ապա իշխանություններն ի՞նչ կերպ կարող են կանգնեցնել դա և ո՞ր գործողությունները կարող են համարվել իրավաչափ, նա պատասխանեց, որ Ազգային ժողովի նիստը կարող է անցկացվել այնպիսի վայրում, որտեղ այդ խոչընդոտները չկան:

-Պարո՛ն Պողոսյան, «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության անդամները, հղում անելով Սահմանադրությանը, հայտարարում են, որ եթե ապրիլի 17-ին և դրանից մեկ շաբաթ անց վարչապետի ընտրության նպատակով հրավիրվելիք ԱԺ հատուկ նիստը չկայանա, ապա ԱԺ-ն պետք է ցրել: Ձեր կարծիքով՝ որքանո՞վ է իրականանալի այս պնդումը:

-Ես կարող եմ անդրադառնալ հարցի իրավական կողմին, թե ինչպիսին է այդ խնդրի սահմանադրական կարգավորումը:

Ազգային ժողովի արձակման համար Սահմանադրությունը, ըստ էության, մեկ հիմք է սահմանում, այն է` վարչապետի որևէ թեկնածուի շուրջ բացարձակ մեծամասնության բացակայությունը: Մեր Սահմանադրությունը չի նախատեսում փոքրամասնության կառավարություն, մեր Սահմանադրության համաձայն` ընտրված վարչապետը պետք է վայելի պատգամավորների ընդհանուր թվի առնվազն մեծամասնության աջակցությունը:

Նման մեծամասնության առկայությունը կամ բացակայությունը կարող է արձանագրվել բացառապես մեկ եղանակով. պետք է իրավունքի ուժով գումարվող նիստը գումարվի, պատգամավորները գան, գրանցվեն, տեղի ունենա քննարկում և քվեարկություն: Նիստերի անցկացման բռնի ձախողումը և դրա հետևանքով վարչապետի ընտրության հետաձգումը, բնականաբար, չի կարող հիմք հանդիսանալ Ազգային ժողովի արձակման համար:

Սահմանադրության 149–րդ հոդվածի 3-րդ մասն Ազգային ժողովի արձակում նախատեսում է միայն այն պարագայում, երբ Ազգային ժողովը քվեարկության միջոցով պատգամավորների ընդհանուր թվի ձայների մեծամասնությամբ սկզբում ի վիճակի չի լինում ընտրել խմբակցություններից որևէ մեկի առաջադրած վարչապետի թեկնածուին (149–րդ հոդվածի 2-րդ մաս), և այդ քվեարկությունից յոթ օր հետո, նորից քվեարկության արդյունքում, անհրաժեշտ ձայների մեծամասնություն չի ստանում այս անգամ արդեն պատգամավորների ընդհանուր թվի առնվազն մեկ երրորդի կողմից առաջադրված վարչապետի թեկնածուներից որևէ մեկը: Եթե վարչապետի ընտրության այս երկու փորձերն էլ ձախողվում են, իսկ դա կարող է տեղի ունենալ միայն քվեարկության միջոցով, ապա Ազգային ժողովն արձակվում է իրավունքի ուժով: Սահմանված կարգով քննարկումը, քվեարկություն անցկացնելը և քվեարկության արդյունքներն են միայն իրավական հիմք հանդիսանում:

-Եթե իրականանալի չէ, ապա կուզեի քննարկեիք նաև հավանական սցենարը, թե ի՞նչ է սպասվելու վարչապետի ընտրության հետաձգման և խորհրդարանը չցրելու պարագայում: Արդյոք ստեղծվելո՞ւ է երկրի կառավարման ճգնաժամային իրավիճակ, ովքե՞ր են լինելու դրա պատասխանատուները:

-Սահմանադրության տեսանկյունից երկրում ճգնաժամային իրավիճակ ստեղծելու վտանգ չեմ տեսնում, քանի որ Ազգային ժողովի նիստի հնարավոր չկայացման պարագայում այդ նիստը կգումարվի առկա խոչընդոտների վերանալուց անմիջապես հետո: Մինչ այդ, Սահմանադրության 158 հոդվածի համաձայն, Կառավարության անդամները պետք է շարունակեն իրենց պարտականությունների կատարումը մինչև նոր կառավարության կազմավորումը:

-Եթե վարչապետի ընտրության անցկացմանը խոչընդոտում են քաղաքական ուժեր, ապա իշխանություններն ի՞նչ կերպ կարող են կանգնեցնել դա: Ո՞ր գործողությունները կարող են համարվել իրավաչափ:

- Այն բոլոր գործիքները, որոնք առկա են իրավական պետությունում և այն բոլոր գործողությունները, որոնք ուղղված են Սահմանադրության պահպանմանը, կլինեն իրավաչափ: Կարող է նաև Ազգային ժողովի նիստն անցկացվել այնպիսի վայրում, որտեղ այդ խոչընդոտները չկան: Ըստ Ազգային ժողովի աշխատակարգի` նման որոշում կայացնելու իրավունք ունի Ազգային ժողովի խորհուրդը, իսկ դրա անհնարինության դեպքում՝ Ազգային ժողովի նախագահը: