Մանկատունը երբեմն ավելի լավ է երեխայի համար, քան ՆՄԱՆ ընտանիքը

Այնպես ստացվեց, որ այս շաբաթ մասնակցում էի Մարդկային Զարգացման Միջազգային Կենտրոնի (ՄԶՄԿ) հանրային քննարկումների՝ ընտանեկան բռնությունների մասին օրինագծի մասին։ Ծրագրի կոնտեքստում եղա Մարտունիում ու Երևանում, և քննարկումների ժամանակ բավականին հաճախ հիշատակվող թեզերից մեկը նրանում էր, որ ո՜նց էլ լինի, երեխայի համար ցանկացած՝ նույնիսկ ամենավատ ընտանիքն ավելի լավ է, քան մանկատունը։

Հիմա կրկին վերադառնում եմ Շաբոյանների ընտանիքի պատմությանը, որի հետ առաջին առնչությունս եղել էր մի քանի ամիս առաջ, երբ համացանցում անտառային հրդեհի պես տարածվեց 168 Ժամի նյութը, րտեղ ընտանիքի հայրը սպառնում էր ինքնահրկիզվել ու վառել իր երեխաներին, եթե իրենց չօգնեն։ Ու լալահառաչ պատմություն էր, թե ինչ անելանելի պայմաններում էին ապրում Արցախում, որտեղից ստիպված փախել են ու մնացել են փողոցում։ Հետո առիթ ունեցա նաև «ըմբոշխնելու» պորտաբուծական մուննաթը նաև «Կիսաբաց լուսամուտների» թողարկումում, որտեղ հյուրերն իրենք էին։

Մանրամասները չվերաշարադրեմ, ուղղակի երկու բառով բնութագրեմ ԻՐԱԿԱՆ պատկերը։ Կա ընտանիք, որտեղ 10-ից ավել անչափահաս երեխաներ կան ու մի քանի չափահաս։ Տարիների ընթացքում ընտանիքը ստացել է թե՛ տուն, թե՛ օգնություն, թե՛ անտոկոս վարկեր։ Ասեմ ավելին, ազատագրված տարածքներում ապրելիս գյուղում հատուկ հաստիք են բացած եղել․ ընտանիքի հորը վառելիք ու գումար էին տալիս ամեն ամիս, որպեսզի իր երեխաներին դպրոց հասցներ (դպրոցը իրենց տնից 700+ մետրի վրա էր)։ Այսքանով հանդերձ, ընտանիքի հայրը կայուն կերպով մսխել ու փոշիացրել է ողջ օգնությունն ու այն բոլոր միջոցները, որոնք մտել են իրենց տուն։ Վերջում էլ հավաքվել-եկել են Երևան ու ըստ իս՝ տուպը ուզում են տուն ստանալ ու բիրիքով նպաստ։ Ու դա այն պարագայում, որ թե՛ ծնողները, թե ավագ երեխաները (չափահասները) միանգամայն աշխատունակ են, չունեն հաշմանդամություն ու ոչ մի այլ խանգարող բան, բայց թամբալությունից ու արդեն խորը արմատներ գցած պորտաբուծական հակումներից։

Հիմա վերադառնալով ընտանեկան բռնության ու երեխաների օտարման հարցին։ Բացատրե՛ք նվաստիս, թե ինչո՞վ է ավելի վատ, որ գոնե փոքրերին այս պատուհասից օտարեն։ Ես չեմ պնդում, որ մանկատներում դրախտ է ու իդեալական պայմաններ։ Բայց ես՝ ելնելոց այս ընտանիքի դիտարկման ու իրենց հետ շփման անձնական փորձիցս պնդում եմ, որ եթե երեխաները օրատվեն, ունենալու ենք մանկատնում մեծացած 10-ից ավելի երեխա, որոնք կարող են ապագայում կայանան ու լավ մարդ, մասնագետ ու քաղաքացի դառնալ, իսկ եթե չօտարվեն, ապա տարիներ անց ունենալու ենք ևս 10-ից ավելի պորտաբույց, որոնցից ոչ մմի հանրային օգուտ չի լինելու։ Փոխարենը, ունենալու ենք հավելյալ բեռ պետության ու հասարակության ուսերին։

Պետք է խոստովանեմ, որ դեռ մի քանի տարի առաջ ինքս էլ բավականին կատեգորիկ էի տրամադրված երեխաների օտարման հարցում, բայց հատկապես այս ընտանիքը ինձ ստիպեց լրիվ նոր հայացքով նայել հարցին։

Կից նյութն այստեղ:

Կոնստանտին Տեր-Նակալյան. Ֆեյսբուք: