ՀՀ-ը պետք է Վրաստանին «զերծ պահի» միակողմանի թուրք-ադրբեջանական կողմնորոշումից

Վրաստանի, Թուրքիայի և Ադրբեջանի ԱԳ նախարարներ Միխայիլ Ջանելիձեն, Մևլութ Չավուշօղլուն և Էլմար Մամադյարովը հուլիսի 18-19 -ին հերթական անգամ հանդիպում կունենան Բաքվում: Այս մասին հայտնում են վրացական և ադրբեջանական լրատվական կայքերը:

«Երեք նախարարների հանդիպման օրակարգը ձեռևս կազմվում է»,- նշում են լրատվականները:

Վրաստանի համար թուրք-ադրբեջանական տանդեմի հետ ռազմավարական կապերն ունեն կենսական նշանակություն` հաշվի առնելով ՌԴ-ի հետ լարված հարաբերությունները, Թբիլիսին տնտեսական, քաղաքական, ռազմաքաղաքական առումներով «հենվում» է տարածաշրջանային տերություն Թուրքիայի վրա, որը նաև ՆԱՏՕ–ի անդամ` Վրաստանը ՆԱՏՕ–ին ու ԵՄ-ին ինտեգրվելու համարում է իր արտաքին քաղաքականության անկյունաքարերը։

Թուրքիան ունի բազմամիլիոնանոց շուկա` Վրաստանի համար այդ շուկայում սեփական արտադրանքով ներկայանալն ունի կարևոր նշանակություն` թուրքական ներդրումները վրացական տնտեսության տարբեր հատվածներում` հատկապես Աջարիայում` հյուրանոցային, ռեստորանային բիզնես և այլն, բավականի լուրջ են։

Ինչ վերաբերում է Ադրբեջանին, ապա Բաքուն հարյուր միլիոնավոր դոլարներ է ներդրել Վրաստանում` կառուցել էներգետիկ–տրանսպորտային միջանցք, որն անցնում է Վրաստանի տարածքով` երկաթգիծ, դեպի Բաթումի արագընթաց մայրուղի, նավթագազամուղեր դեպի Թուրքիա, «էներգետիկ կամուրջ»` էլէներգիա է արտահանում Վրաստանով դեպի Թուրքիա և այլն։ Վրաստանում բնակվում է կես միլիոնի հասնող ադրբեջանական համայնքը, Վրաստանը, փորձելով նվազեցնել իր կախվածությունը Մոսկվայից, գազային, էներգետիկ, սկսել է մեծացնել իր միակողմանի էներգետիկ կախվածությունը Ադրբեջանից։ Վրաստանի համար Թուրքիան միջանցք է դեպի ԵՄ` տարանցիկ երկիր և այլն, իսկ Ադրբեջանը` Վրաստանի համար «պատուհան» է դեպի Կենտրոնական Ասիա ու Ադրբեջան-Իրան երկաթգծի կյանքի կոչումից հետո նաև Իրան ու Պարսից ծոց։

Թուրք-ադրբեջանական տանդեմի ազդեցությունը Վրաստանում գնալով միայն ավելանալու է` այս տարի գործարկվելու է Կարս-Թբիլիսի-Բաքու երկաթգիծը, Թուրքիան, Վրաստանն ու Ադրբեջանը համատեղ զորավարժություններ են անցկացնում, Վրաստանն ու Ադրրբեջանը` ՎՈւԱՄ անդամ են`Ադրբեջանը Վրաստանի սևծովյան նավահանգիստներով «դուրս է գալիս» դեպի Ուկրաինա, Բուլղարիա և այլն` քննարկվում է նաև ադրբեջանական գազը Վրաստանում հեղուկացնելու և այդ ճանապարհով Արևելյան Եվրոպայի երկրներ արտահանելու ծրագրերը:

Տնտեսական շահերի համընկնումն աշխարհաքաղաքական շահերի հետ` Վրաստանը խնդիրներ ունի Աբխազիայում ու Հվ. Օսիայում` դրանք մոտակա ապագայում չեն հանգուցալուծվելու` սրանից բխող ռուս-վրացական հարաբերությունները մնալու են լարված, իսկ Թբիլիսիի ՆԱՏՕ-ական ձգտումները Մոսկվայում ծանր են տանում, օբյեկտիվ պատճառներով դրդելու են Վրաստանի ցանկացած իշխանություններին` անկախ կառավարման համակարգի փոփոխություններից, պահպանել ռազմավարական կապերը Բաքվի ու Անկարայի հետ` ՀՀ-ը պետք է հաշվի առնի այն իրականությունը, որն արդեն առկա է և լինելու է մոտակա ապագայում տարածաշրջանում ու փորձի Վրաստանի միակողմանի թուրք-ադրբեջանական կողմնորոշումը «թեքել», բալանսավորել հօգուտ Երևանի, իսկ դրա միակ միջոցը խոշոր համատեղ տնտեսական ծրագրերն են` դրանց արագ կյանքի կոչումն ու տեղի` վիրահայության, որպես գործոնի պահպանումը Վրաստանում` ի հակակշռիռ տեղի ադրբեջանական համայնքի, որն ահռելի օգնություն` ֆինանսական, քաղաքական, կազմակերպչական, ստանում է Բաքվից։

Արտյոմ Բալասանով. Ֆեյսբուք: