Հայ-ադրբեջանական «բոզբաշային» պատերազմ է հասունանում

Ադրբեջանում հերթական լաչառության պատճառ են գտել: Ռուսաստանյան արագ և սառեցված սննդի արտադրության մեջ մեծ համբավ ունեցող «4 сезона» ձեռնարկությունը, սառեցված «բոզբաշ» ճաշատեսակ է վաճառում, որը գնորդին ներկայացվում է որպես հայկական ճաշատեսակ: Բաքվում շատ են վրդովված հայերից, որոնք հանդգնել են իրենց «մարմնավաճառային» ճաշը սեփականաշնորհել:

Ադրբեջանական կայքերից մեկն այս առումով իր դժգոհությունը ներկայացնելով և սեփական ընթերցողներին ապացուցելու համար,որ բոզբաշը ադրբեջանական ճաշատեսակ է ավելի լավ բան չէր հնարել, քան թարգմանել էր բոզբաշ բառի արմատը: Ազերի-թուրքերը գտնում են, որ «մարմանվաճառային» ճաշ հայերը չեն կարող ունենալ:

Հաջորդ փաստարկն էլ այն է,որ 1940 թ-ին հրատարակված «Ադրբեջանական խոհանոց» գրքում վերը նշված ճաշատեսակը ներկայացված է որպես ադրբեջանական խոհանոցի բաղկացուցիչ մաս: Զավեշտալին այն է, որ ադրբեջանական խոհանոցի մասին առաջին գիրքը գրել են, չզարմանաք՝ Մեսրոպյանը և Սխիրթլաձեն: Չնայած, չեմ էլ զարմանում, քանի որ ընդամենը 26 տարին բոլորած ադրբեջանցի ազգը դեռ գրագետ և բանիմաց ներկայացուցիչներ չուներ, և Մոսկվայից իջեցված այսպիսի հրահանգները կատարելու համար ադրբեջանցիների փոխարեն պետք է անեին այլազգիները: Այսպիսով, հայերի և վրացիների շնորհիվ ձևավորվեց նաև ադրբեջանական խոհանոցը, մինչև ադրբեջանցիները չմեծացան և չսկսեցին սեփականաշնորհել հայերի, վրացիների, պարսիկների և այլ ազգերի խոհանոցները և ոչ միայն:

Իմ սուբյեկտիվ կարծիքով, հայտնի խոհարար Մեսրոպյանը չի սիրել բոզբաշը և դրա համար էլ այն նվիրել է մեր արևելյան հարևաններին:

Անդրադառնալով այս «բոզբաշային» պատմությանը՝ «Ադրբեջանական խոհանոցի ազգային ասոցիացիայի» նախագահ Թաիր Ամիրասլանովը հայտարարել է, որ նա տեղյակ է այս դեպքի մասին և այդ ամենում մեղադրել է նույն ադրբեջանցիներին, որոնք չեն գովազդում սեփական երկրի խոհանոցը: Ամիրասլանովը բողոքել է, որ ՌԴ տարածքում գործող շատ ադրբեջանական ռեստորաններում լավաշը ներկայացվում է որպես հայկական հացի տեսակ: Իսկ մի անգամ էլ ազերի խոհարարը «սարսափելի» մի փաստի հետ է առնչվել, երբ Ռուսաստանի տարածքում գտնվող մի ադրբեջանցու ռեստորանում հայերը տոնել են Խոջալուում տարած հաղթանակը:

Իզուր է ազերի խոհարար Ամիրասլանովը բողոքում ՌԴ-ում ապրող համերկրացիներից: Նրանցից շատերը բավական հեռու են ալիևյան քարոզչությունից և զոմբիացած չեն: Բացի այդ, հասարակ ադրբեջանցին շատ լավ գիտի, որ իր ազգն ընդամենը 98 տարեկան է և բազմադարյան պատմություն չունի՝ ինչպես իրենց ուզում են համոզել որոշ բաքվեցի տկարամիտներ: Ազերիները շատ լավ գիտեն, որ ո՛չ լավաշը, ո՛չ բոզբաշը, ո՛չ տոլման և շատ այլ ճաշատեսակներ չեն պատկանում քոչվոր թուրքերին, այսինքն՝ իրենց: Բազմաթիվ ադրբեջանացիներ նույն Արցախը իրենցը չեն համարում: Երևի հենց նրանցից է նաև այդ ազերի ռեստորանատերը, ով թույլ է տվել իր ռեստորանում տոնել Խոջալուի կրակակետի ոչնչացման տարեդարձը:

Խղճուկ թուրք-ազերին չի ուզում հասկանալ, որ այն ինչ ինքն իրենն է համարում շատ վաղուց տերեր ունեն, քանի որ 11-12 դդ-ում այստեղ հայտնված թուրքը, իսկ 1918 թ-ին «ծնված» ադրբեջանցի ազգը արարիչ և ստեղծագործող չէ: Նրանց մենաշնորհը թալանն է, սպանդ կազմակերպելը և ոչնչացնելը:

Ի դեպ,ժամանակն է, որ վերջապես ձերբազատվենք ճաշատեսակների (և ոչ միայն) թուրքական անուններից, որոնք սկսել են արմատավորվել թուրքերի և պարսիկների տիրապետության տարիներին: Դրանք ունեն իրենց իրական և ավելի հին՝ հայկական անվանումները: Վառ օրինկաը՝ Արցախն է:

Գագիկ Համբարյան. Ֆեյսբուք: