20-րդ դարի ամենաազդեցիկ հռետորները. Մարտին Լյութեր Քինգ կրտսեր
«Ես երազանք ունեմ, որ մի օր իմ 4 երեխաները կապրեն մի երկրում, որտեղ նրանց կդատեն' հաշվի առնելով ոչ թե մաշկի գույնը, այլ նրանց էությունը…»:
Սեւամորթ հոգեւորական եւ քաղաքացիական իրավունքի ջատագով Մարտին Լյութեր Քինգը ծնվել է 1929 թվականի հունվարի 15-ին Ջորջիա նահանգի Ատլանտա քաղաքում: Քինգ-առաջնորդի դարաշրջանը սկսվել է 1955 թվականին, երբ նա գրանցեց իր առաջին հաղթանակը: Աշխատանքից տուն վերադարձի ճանապարհին սեւամորթ Ռոզա Պարկսը ձերբակալվել էր' սպիտակամորթ ուղեւորին ավտոբուսում տեղը չզիջելու համար: Քինգի գլխավորությամբ սեւամորթ հանրությունը 382 օր բողոքի ակցիա է կազմակերպել: Արդյունքում 1956 թվականին ԱՄՆ-ի բարձրագույն դատարանն օրենք է ընդունել, ըստ որի սեւամորթ եւ սպիտակամորթ անձինք միասին են երթեւեկում: Ռասսայական խտրականության վերացման եւ աֆրոամերիկյան հավասար իրավունքների հաստատման համար պայքարով եւ իր գաղափարներով կես դար առաջ Մարտին Լյութեր Քինգը տեւական ճանապարհ է հարթել ամերիկյան սեւամորթ հասարակության համար: Նա առաջինն էր, որ, սևամորթ աշակերտի ձեռքից բռնած, ուղեկցեց դեպի սպիտակամորթների դպրոց: Այսօր ամերիկացի յուրաքանչյուր աշակերտ գիտի 1963 թվականին Մարտին Լյութեր Քինգի կողմից հնչեցված «Ես երազանք ունեմ» պատմական ելույթի խոսքերը: Այն վաղուց դարձել է ճարտասանական արվեստի դասավանդման կարեւոր բաղադրիչը: 1964թվականին արժանացաել է Նոբելյան մրցանակին: Նա սպանվել է Թենեսի նահանգի Մեմֆիս քաղաքում, 1968 թվականի ապրիլի 4-ին, 39 տարեկան հասակում' սպիտակամորթ ֆանատիկոսի գնդակից: Նրա մահվանից ընդամենը մեկ տարի անց Քերթ Շմորկ անունով սեւամորթ պաշտոնյան առաջինն էր, որ ընտրվեց Բալթիմորի քաղաքապետ: ԱՄՆ-ի նախագահի պաշտոնը երեք անգամ փորձել է զբաղեցնել սեւամորթ թեկնածու (մեկ անգամ՝ հաջողությամբ) , իսկ պետքարտուղարի պաշտոնում երկու անգամ կառավարել է սեւամորթ քաղաքական գործիչ: Այսօր Մարտին Լյութեր Քինգի ' իրավահավասարության մասին երազանքը, գոնե մասամբ, կարելի է իրականացած համարել: