350 տարեկան հայերեն տպագիր Աստվածաշունչը ժամանակին ապշեցրել է Լյուդովիկոս 14-րդին և Հռոմի պապին

Հայերեն թարգմանված առաջին տպագիր Աստվածաշունչը այս տարի արդեն 350 տարեկան է: Նշվում է, որ Աստվածաշնչի հայերեն թարգմանությունը աշխարհում ամենալավ թարգմանություններից մեկն է: Ժամանակին այն զարմացրել է Ֆրանսիայի թագավոր Լյուդովիկոս Երկրորդին և Հռոմի պապին: Այս մասին հաղորդում է «Sputnik»-ը:

Դեռևս 16-րդ դարի վերջին հայ հոգևորականները մտադրվել էին տպագրել Աստվածաշունչը Հռոմի աջակցությամբ, սակայն պաշտոնական Հռոմը պայման էր դրել, որ մինչ Աստվածաշունչը կթարգմանվեր հայերեն, դրա բովանդակությունը պետք է թարգմանված լիներ լատիներեն, որից հետո միայն կարող էր տպագրվել հայերեն լեզվով: Սա նշանակում էր, որ սուրբ գիրքը պետք է գրաքննության ենթարկվեր Հռոմի կաթոլիկ եկեղեցու կողմից:

«Ամենայն հայոց կաթողիկոս Հակոբ Ջուղայեցին հանձնարարում է Մաթևոս Սարեցի հոգևորականին զբաղվել Աստվածաշնչի տպագրության գործով: Սարեցին, բախվելով կաթոլիկների հետ, որոշում է գիրքը տպագրել Հոլանդիայում: Սակայն այն պետք է բավարարեր ոչ միայն Հռոմին, այլև հայ կաթոլիկներին: Աստվածաշունչը պետք է միավորեր ամբողջ հայ ժողովրդին»,- պատմում է «Ոսկան Վարդապետ Երևանցի. կյանքը և տպագրական գործունեությունը» գրքի հեղինակ Վարդան Դևրիկյանը:

Շուտով Սարեցին հիվանդանում է և միայն հասցնում է տեղեկացնել Էջմիածնին, որ տպագրատուն է ճարել Հոլանդիայում: Իմանալով այդ մասին Կաթողիկոսն այնտեղ է ուղարկում հայտնի հայ տպագրիչ Ոսկան Երևանցուն:

Ըստ Դևրիկյանը, Հոլանդիան այդ ժամանակ կիսաբողոքական երկիր էր, և Հռոմի պապի ազդեցությունն այստեղ թույլ էր:  Այն նաև եվրոպական տպագրության կենտրոնն էր: Իսկ դեպի ծով ելքը հնարավորություն էր տալիս տպագիր արտադրանքը հասցնել այլ վայրեր:

Այս շրջանում էլ հայ հոգևորական գործիչները սկսում են տպագրել Աստվածաշունչը, քանի որ ձեռագրի տարածումը թանկ հաճույք էր, իսկ տպագիրն ավելի էժան էր:

Արդյունքում, 1666 թ-ին Ոսկան Երևանցուն հաջողվում է տպագրել առաջին հայերեն Աստվածաշունչը: Աստվածաշնչի յուրաքանչյուր օրինակ դառնում է արվեստի գործ: 

350 տարի անց փորձագետներն ուղղակի հիացած են տպագիր Աստվածաշնչի գեղարվեստական լուծումներով և գրագետ շարադրանքով:

Ըստ արխիվային տվյալների, գրքի օրինակներից մեկը Ոսկան Երևանցին ուղարկում է Լյուդովիկոս 14-րդին: Դրա դիմաց նա ֆրանիական թագավորից հատուկ շնորհակալության է արժանանում: Այսօր էլ այդ օրինակը պահպանվում է Ֆրանսիայի ազգային գրադարանում: Հիացած լինելով Աստվածաշնչով, Լյուդովիկոսը թույլ է տալիս Ոսկան Երևանցում տպարան բացել Մարսելում:

Հայկական Աստվածաշնչի երկրորդ տարբերակը Ոսկան Երևանցին ուղարկում է Հռոմի պապին: Հիացած պապն, իր հերթին, թույլ է տալիս նրան հայկական տպարան բացել Իտալիայի քաղաքներից մեկում: