Արարատի և Արմավիրի շուրջ 400 հազար գյուղացի կարող է զրկվել գյուղատնտեսական գործունեությամբ զբաղվելու հնարավորությանից

Հանրային բնապահպանական դատարանն այսօր` փետրվարի 5-ին, անցկացրեց առաջին Հանրային բնապահպանական դատավարությունը։ Քննվեց «Արարատյան արտեզյան ավազանի ստորերկրյա ջրային պաշարների հաշվեկշռի խախտման վերաբերյալ» գործը, որի դիմումը ներկայացրել էր Հայկական բնապահպանական ճակատի անդամ Լևոն Գալստյանը։

Դիմող կողմն իր խոսքում ասաց, որ Արարտյան արտեզյան ջրային պաշարների անխնա, չնորմավորված եւ անօրինական օգտագործման հետեւանքով վերջին 10-15 տարիներին խախտվել է Արարատյան դաշտի ջրային պաշարների հավասարակշռությունը։ Նման գործելաոճի արդյունքում 31 համայնք մասամբ կամ ամբողջությամբ զրկվել է ինքնաշատրվանող հորատանցքերով ստացվող ոռոգման եւ խմելու ջրից. «Շուրջ 400 հազար գյուղացի կանգնած է գյուղատնտեսական գործունեությամբ զբաղվելու հնարավորության կորստի փաստի առաջ»,-իր ելույթում ասաց Լևոն Գալստյանը` նշելով, որ Արարատյան դաշտում նվազող ջրի պահանջարկը բավարարելու նպատակով Սեւանա լճից հավելյալ ջրառի բացթողումները հանգեցրել են Սևանա լճի վիճակի վատթարացմանը։

Արարատյան դաշտում ձկնաբուծության արդյունքում Արարատյան արտեզյան ավազանի դրական ճնշում ունեցող ստորերկրյա ջրերի տարածքի մակերեսը կրճատվել է 3 անգամ՝ 32 760 հա-ից (1983թ.) մինչեւ 10 706 հա (2013թ.): Բարձրացել է ջրային ռեսուրսների հանքայնության աստիճանը:

Խախտվել են Հայաստանի ջրային օրենսգրքի, «Ջրի ազգային քաղաքականության հիմնադրույթների մասին» Հայաստանի օրենքի, «Ջրի ազգային ծրագրի մասին» Հայաստանի օրենքի տասնյակ հոդվածներ, սակայն ոչ ոք պատասխանատվություն չի կրել:

Հայ ձկնաբույծների միավորում ՀԿ նախագահ Արմեն Բունիաթյանը` հանդես գալով ելույթով, ասաց որ Արարատյան դաշտում կան տնտեսություններ, որոնք մինչեւ 7000 լ/վ ջուր են օգտագործել, իսկ դրա թույլտվությունը տվել է նախկին բնապահպանության նախարար Արամ Հարությունյանը.<Խնդրում եմ մեզ չկապել մի քանի օլիգարխների հետ, նրանք փորձել են մոնոպոլացնել ձկնաբուծությունը, որի պատճառով փակվեցին տնտեսություններ»,-ասաց նա։ Պարոն Բունիաթյանը հավելեց նաեւ, որ խոշոր ձկնաբուծարանները երբեւէ չեն եղել ՀԿ-ի անդամ, զբաղվել են զուտ բիզնեսով. «Մենք դիմել ենք երկրի նախագահին դեռեւս 2015 թվականին, խնդիրը լսելուց հետո նա հրաման է տվել, որ հորատում այլեւս չլինի, իսկ օգտագործվող ջրերի ծավալը կրճատենք 30 %-ով»։

Նրա խոսքով` այս հրամանից հետո Արարատյան դաշտում սկսել են վերականգնվել ստորգետնյա ջրերի պաշարները, սակայն Արծվիկ Մինասյանի` նախարար դառնալուց հետո կրկին սկսել են հորատումներ արվել։

Հանրային դատարանում ելույթների, ներկայացված փաստերի հիման վրա կայացվեց վճիռ, ըստ որի` կատարվել է բնապահպանական հանցագործություն։ Վճիռն ուղարկվելու է իրավապահ մարմիններին և Հայաստանի կառավարությանը` Արարտյան դաշտում ջրային պաշարների օգտագործման վերաբերյալ մեղավորներին գտնելու եւ էկոհամակարգը վերականգնելու համար։

Հիշեցնենք, որ Հանրային դատարանի կազմում ներկայացված էին էկոլոգ-իրավաբան Նազելի Վարդանյանը, հրապարակախոս, ազգագրագետ Հրանուշ Խառատյանը, իրավապաշտպան Զարուհի Հովհաննիսյանը, իրավաբան, էկոլոգիական իրավունքի փորձագետ Հեղինե Գրիգորյանը, «ԷկոԼուր» տեղեկատվական ՀԿ-ի նախագահ Ինգա Զարաֆյանը: