Արցախի հարցում ներկայիս իշխանությունները վարում են քաղաքականություն, որը հիմնված է մի բանաձեւի վրա՝ իշխանություն Արցախի փոխարեն. Շահնազարյան

Արցախի հարցում ներկայիս իշխանությունները վարում են քաղաքականություն, որը հիմնված է մի բանաձեւի վրա՝ իշխանություն Արցախի փոխարեն։ Այդ մասին այսօր՝ դեկտեմբերի 4–ին, մամուլի ասուլիսի ժամանակ ասաց ՀՀԿ նախընտրական ցուցակի 3-րդ հորիզոնականը զբաղեցնող, անկուսակցական Դավիթ Շահնազարյանը, նշելով, որ կներկայացնի որոշ հանգամանքներ, որոնք «ապացուցում են, որ ներկայիս վարչախումբն իր ղեկավարի հետ իրականացնում է այդ քաղաքականությունը»։

Ըստ Շահնազարյանի՝ իշխանության գալուց անմիջապես հետո մեղադրանք ներկայացվեց ՀԱՊԿ–ում գլխավորի պաշտոնը զբաղեցնող Յուրի Խաչատուրովին։ «Շատերին թվում էր՝ դա անփորձությունից է, իսկ հետեւանքները դուք շատ լավ գիտեք։ Ինձ համար դեռ այն ժամանակ ակնհայտ էր, որ դա այդ քաղաքականությա առաջին քայլերից էր։ Արդյունքում Հայաստանը կորցրեց այդ կարեւորագույն պաշտոնը. Բոլոր հավաստիացումները, որ Հայաստանը կպահպանի այդ պաշտոնը ուղղակի իշխանության կողմից տարածվող ստեր էին, քանի որ իրենց դեռ օգոստոսից հայտնի էր, որ Հայաստանը կորցրել է այդ պաշտոնը»,– ասաց նա ։

Շահնազարանը նշեց, որ տարածված հայտարարությունը, որ այդ հարցի քննարկումը հետաձգվել է պայմանավորված է այն հանգամանքով, որ առայժմ համաձայնության չեն եկել, թե Խաչատուրովին կփոխարինի Բելառուսի ներկայացուցիչը, թե ՀԱՊԿ քարտուղարի տեղակալը, ով ՌԴ–ի ներկայացուցիչն է. «Կարծում եմ կշարունակի պաշտոնավարել ՀԱՊԿ քարտուղարի տեղակալը»։

Անդրադառնալով ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի շրջանակներում Արցախի հարցի բանակցություններին՝ Շահնազարյանը նշեց, որ ապրիլյան քառօրյա պատերազմից հետո բանակցությունների սեղանին եղել են Վիեննայի, Սանկտ Պետերբուրգի եւ Ժնեւի օրակարգերը, այսինքն՝ շփման գծում լարվածության թուլացմանը նպաստող միջոցառումներ։ «Երբ եռանախագահները առաջին անգամ եկան Հայաստան հունիսի 13–ին եւ հանդիպեցին Հայաստանի ղեկավարության հետ, դրանից հետո բոլոր իրենց հայտարություններում բառ անգամ չկա դրա մասին, եւ խոսքը գնում է բացառապես բովանդակային, սուբստանտիվ բանակցությունների մասին։ Օրակարգի նման կորուստը չափզանց լուրջ եւ անշրջելի կորուստ է հայկական կողմերի համար։ Իսկ ի՞նչի մասին են բանակցում։ Այդ մասին գիտակցաբար կամ անգիտակցաբար բարձրաձայնել է ինքը՝ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը, մասնավորապես ՄԱԿ–ի գլխավոր գագաթնաժողովում սեպտեմբերի 25–ին իր ունեցած ելույթում եւ դրանից հետո եւս մի քանի անգամ։ Հիշում եք բանաձեւը, իր կառավարության համար չափազանց կարեւոր է ԼՂՀ կարգավիճակը եւ անվտանգությունը։ Ներկայիս կառավարության դիրքորոշմամբ այս երկու հասկացողություններն իրարից տարանջատվել են։ Սա լուրջ նահանջ է այն դիրքորոշումից, որն ունեցել է նախկին իշխանությունը»,– նշեց Շահնազարյանը։

Նա նաեւ պարզաբանեց, որ նախագահ Սերժ Սարգսյանի օրոք դիրքորոշումը Արցախի շուրջ եղել է հետեւյալը՝ կարգավիճակ տարածքների դիմաց. «Այսինքն, ըստ էության, խաղաղության պայմանագիր Ադրբեջանի հետ, որտեղ բոլոր հարցերը պետք է ամրագրված լինեին։ Երբ այդ երկուսը տարանջատվում են, նշանակում է, որ կարգավիճակից բացի կարող է լինել ինչ–որ այլ անվտանգության երաշխիք առանց ԼՂՀ–ի միջազգային կարգավիճակն ամրագրելու։ Այսօրվա աշխարհում բացարձակապես չի գործում անվտանգության այն համակարգը, որը գործում էր Երկրորդ Համաշխարհային պատերազմից հետո, եւ որեւէ միջազգային երաշխիք չի կարող ընդունելի լինել, քանի դեռ կարգավիճակն ամրագրված չէ։ Ամենաբարձր անվտանգության երաշխիքը կարգավիճակն է։ Տարանջատել այս երկուսը նշանակում է համաձայնել բոլոր այն տարբերակների հետ, որոնց մասին խոսում են թե ՌԴ–ում, թե ԱՄՆ–ում, թե Եվրոպայում։ Սա նշանակում է շփման գծի փոփոխություն՝ առանց կարգավիճակ ամրագրելու, ինչ–որ խոստումներ, մինչդեռ հիմա աշխարհում այն վիճակն է, որ նույնիսկ ՄԱԿ–ի անվտանգության խորհրդի խոստումները, ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի երկրների խոստումները չեն կարող լուրջ ընկալվել։ Սա արդեն նահանջ է, այլ ոչ թե զիջում բանակցային գործընթացում»։

Բացի այց, Շահնազարյանը հիշեցրեց, որ նախկին իշխանությունների կողմից ԵՄ–ի հետ ստորագրվել է Ընդլայնված եւ համապարփակ համագործակցության պայմանագիրը, որի պրիամբուլայում ամրագրված էին միջազգային իրավունքի եւ Հելսինքյան եզրափակիչ ակտի սկզբունքների երեքը՝ տարածքային ամբողջականություն, ժողովուրդների իրավահավասարություն եւ ինքնորոշման իրավունք, ինչպես նաեւ ուժի եւ ուժի սպառնալիքի չկիրառում։ Այդ փաստաթուղթը ստորագրվել է ԵՄ անդամ 28 պետությունների կողմից։ « ԵՄ–ի դիրքորոշումը հետեւյալն էր, որ Ադրբեջանի հետ նման փաստաթուղթ ստորագրելու դեպքում անվերապահորեն այդ երեք սկզբունքները պետք է ամրագրվեն։ Այս տարի Ադրբեջանը վարում էր ԵՄ–ի հետ բանակցություններ նմանատիպ փաստաթղթեր ստորագրելու վերաբերյալ, եւ բանակցությունները մոտ են ավարտին, մինչդեռ հիմա ԵՄ բարձրաստիճան պաշտոնյաներ, որոնք պնդում էին, որ այդ երեք կետերը պետք է ներառվեն, հիմա ասում են, որ այլ ձեւակերպումներ են լինելու։ Սա արդեն մեծ կորուստ է եւ այս կառավարության եւ ԵՄ հարաբերություններում խոշորագույն պարտություն։ Դեռ ժամանակ կա քանի դեռ փաստաթուղթը չի ստորագրվել, փորձեք մի բան անել, որ հետո չբողոքեք եւ չմեղադրեք ԵՄ–ին կրկնակի ստանդարտների մեջ։ Վստահ եմ, որ չեն բանակցելու, քանի որ դա մտնում է իրենց քաղաքականության մեջ»։

Շահնազարյանը նաեւ նշեց, որ Դուշանբեում Փաշինյան Ալիեւ հանդիպումը ոտքի վրա, չնայած իշխանությունների կողմից ներկայացվեց որպես ձեռքբերում, հերթական մտահոգության առիթն էր։