Աղքատության ցուցանիշները Հայաստանում. ինչ տեղաշարժեր կան

Ազգային վիճակագրական կոմիտեն հրապարակել է 2017 թվականի աղքատության ցուցանիշը և սոցիալական վիճակը զեկույցը: 2017 թվականին Հայաստանում աղքատության մակարդակը կազմել է 25.7%՝ 2016 թվականի համեմատ արձանագրելով աղքատության մակարդակի նվազում 3.7 տոկոսային կետով: Սա նշանակում է, որ երկրի բնակչության ամեն չորրորդը ամսական 41 612 ՀՀ դրամ վերին աղքատության գծից ցածր է գտնվել:

Արձանագարվել է, որ աղքատության մակարդակը 2017 թվականին առաջին անգամ նվազել է 2008 թվականի աղքատության մակարդակի համեմատ (27.6%) 1.9 տոկոսային կետով:

2017-ին աղքատության մակարդակները տարբերվել են ըստ մարզերի և Երևանի: Միջին հանրապետականից բարձր են Շիրակի, Կոտայքի, Լոռու, Տավուշի և Արմավիրի մարզերի ցուցանիշները: Շիրակի մարզում գրանցվել է հանրապետության կտրվածքով ամենաբարձր աղքատության մակարդակը, որտեղ աղքատության գծից ցածր է բնակչության 44%-ը:

Ըստ տարածաշրջանների ծայրահեղ աղքատության մակարդակն ամենացածրն է Երևանում (1.0%), իսկ ամենաբարձրը գյուղական բնակավայրերում է (1.9%): 2017-ին ծայրահեղ աղքատությունը Երևանում (1.0%) զիջել է 2008-ի մակարդակին՝ 1.1%, իսկ Երևանից դուրս՝ այլ քաղաքային բնակավայրերում ծայրահեղ աղքատության մակարդակն ավելի քան կրկնակի զիջել է 2008թ.-ի մակարդակը, սակայն գյուղական բնակավայրերում այն աճել է 0.7 տոկոսային կետով: Ծայրահեղ աղքատ բնակչության մեծամասնությունը (59,7%) քաղաքաբնակներ են:

Վերլուծվել է նաև տնտեսական աճի ազդեցությունը աղքատության ցուցանիշների վրա: Վերջին տարիներին՝ 2012-2017 թվականներին տնտեսական աճը որոշ դրական ազդեցություն է ունեցել երկրի աղքատության մակարդակի վրա: Ազգային վիճակագրական կոմիտեն արձանագրել է, որ 2013-2017թթ.-ին արձանագրված տնտեսական աճը նախադրյալներ է ստեղծել կենսապայմանների բարելավման և աղքատության մակարդակի կրճատման համար: 2012թ.-ի համեմատ ՀՆԱ ցուցանիշը աճել է 18.96%-ով, իսկ աղքատության մակարդակը նվազել է 20.7%- ով, ինչի արդյունքում 2013-2017թթ.-ին գրանցվել է ՀՆԱ-ի նկատմամբ աղքատության էլաստիկության բացասական գնահատական: 2017թ.-ին 2012թ-ի նկատմամբ տնտեսական աճի յուրաքանչյուր տոկոսային կետ աղքատության ընդհանուր մակարդակն իջեցրել է 1.09%-ային կետով:

Բազմանդամ և երեխաներ ունեցող տնային տնտեսությունների շրջանում աղքատ լինելու հավանականությունն ավելի մեծ է: Աղքատության հարաբերական ռիսկն աճում է տնային տնտեսության չափին զուգահեռ: Հայաստանում մինչև 6 տարեկան երեք և ավելի երեխաներ ունեցող տնային տնտեսություններն ունեն աղքատության 1.9 անգամ ավելի բարձր ռիսկ (49.6%)՝ հանրապետական միջին մակարդակի համեմատ (25.7%), ինչպես նաև ավելի բարձր ռիսկ այն տնային տնտեսությունների համեմատ, որտեղ առկա են թվով ավելի քիչ երեխաներ:

Բարձրագույն կրթություն ունեցող անձանց համար աղքատ լինելու հավանականությունն ավելի փոքր է: Բարձրագույն կրթությամբ անձանց շրջանում աղքատության մակարդակն ամենացածրն է:

Զեկույցում նաև նշվում է, որ աղքատության հաղթահարման համար Հայաստանին անհրաժեշտ է 65.2 մլրդ դրամ կամ ՀՆԱ-ի 1.2 % կազմող գումար՝ ի լրումն սոցիալական աջակցության համար արդեն իսկ հատկացված միջոցների: