Փարիզում, Լիոնում, Մարսելում և մի շարք այլ քաղաքներում «Հայաստան» անունն արտասանելն արդեն առաջացնում է սովորական դարձած քնքուշ զգացողություններ. Մակրոն

Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնը Ֆրանկոֆոնիայի 17-րդ գագաթնաժողովում իր ելույթը սկսեց` երախտագիտություն հայտնելով այս գագաթնաժողովը Հայաստանում հյուրընկալելու համար:

«Դուք լավ գիտեք, թե ձեր երկիրն ինչ տեղ է զբաղեցնում Ֆրանսիայի սրտում. Փարիզում, Լիոնում, Մարսելում և մի շարք այլ քաղաքներում «Հայաստան» անունն արտասանելն արդեն առաջացնում է սովորական դարձած քնքուշ զգացողություններ: Ֆրանսիայում հայ ազգի բոլոր ներկայացուցիչները` անկախ իրենց մասնագիտությունից՝ բանվոր, բժիշկ, կառավարության ներկայացուցիչներ, արվեստագետներ, բոլոր ֆրանսիացիները` անկախ իրենց մասնագիտությունից, մեծ ցավի մեջ են մեծագույն մարդու կորստից հետո, մի մարդու, ով ներկայացնում էր ֆրանսիական մշակույթը ողջ աշխարհում, և դա գիտենք բոլորս, դա գիտեն ամբողջ աշխարհում, մարդու, ով նեցուկն էր իր նախնիների հայրենի Հայաստանի` բոլոր այն իրավիճակներում, որտեղ հայտնվում էր հայ ժողովուրդը: Դեռ 1988 թ. երկրաշարժից հետո նա իր երկրի ու ժողովրդի կողքին էր, Ցեղասպանության ճանաչման հարցում մշտապես նեցուկ է եղել և իր ունեցած ու չունեցած հնարավորությունների սահմաններում նպաստել է Ցեղասպանության հարցի բարձրացմանը ողջ աշխարհում, նա իր ձայնը բարձրացրել է բոլոր հնարավոր հարթակներում` նաև ԼՂ հակամարտության հետ կապված»,- ասաց նա:

Ֆրանսիայի նախագահն ընդգծեց` մեր երգերը նման չեն միմյանց, տարբեր են նաև մեր պատմությունները, սակայն յուրաքանչյուրս անցել ենք պատմության`մեզ համար նախատեսված ճանապարհով, դիմակայելով յուրաքանչյուրիս համար նախատեսված մարտահրավերները: Մակրոնը նշեց` կիսում են այն բոլոր ցավերն ու վերքերը, որոնք հայ ժողովուրդը տարել է դարերի ընթացքում:

«Ձեր վերքերը, բարեբախտաբար, սկսում են լավանալ, ձեր լեզուն` հայերենը, ինքնատիպ, յուրահատուկ է և նման չէ ոչ մի այլ լեզվի: Դուք նաև ֆրանսախոս եք, պատահական չէ, որ հայ ժողովուրդն այդքան սիրում է ֆրանսերենը: Ֆրանկոֆոնիայի միջազգային կազմակերպության մեր այս ամուր ընտանիքը կրողն է խաղաղության, համերաշխության և բոլոր այլ արժեքների, որոնք միշտ եղել են Ֆրանկոֆոնիայի միջազգային կազմակերպության հիմքում: Բոլոր լեզուներում այսօր մենք կանգնած ենք ընտրության առաջ` ընտրել չարիքն ու անհանդուրժողականությունը բնորոշող բառապաշա՞ր, թե՞ հակառակը: Մենք ցանկանում ենք ունենալ լեզու, որը կմերժի այս ամբողջ չարիքը ծնող երևույթը, կնպաստի միայն խաղաղությանն ու համերաշխությանը, ահա սա է և սա պետք է լինի ֆրանսերենի և ֆրանկոֆոնիայի առաքելությունը»,- ասաց Ֆրանսիայի նախագահը:

Մակրոնը Ֆրանսիայի անունից խոստովանեց` թեպետ պետք է լինել բոլոր այս բարձր արժեքների կրողը, սակայն ցավով է նշում` դեռ դրա կրողը չեն, մինչդեռ պետք է անել ամենը` առաջնահերթ արժեքների հաստատման ու ամրապնդման, խաղաղ համագործակցության և կրկին ու կրկին համերաշխ հասարակություն ունենալու, համերաշխության արժեքներով ու սկզբունքներով ապրելու համար. հենց դա է, որ Ֆրանկոֆոնիայի միջազգային կազմակերպության հիմնադիր հայրերը դրել են այս կազմակերպության գործունեության հիմքում: Ըստ Մակրոնի` հաջորդ` 18-րդ գագաթնաժողովի կարգախոսն ու թեման արդեն կանխատեսված են, և միտումը նույնն է լինելու. կազմակերպությունը պետք է բոլոր ազգերի համերաշխ համագործակցության ու համակեցության գործում իր դերակատարությունն ունենա, մյուս կարևոր գործոնն, ըստ նրա, որ որդեգրվել է դեռ նախորդ գագաթնաժողովում, երիտասարդների դերակատարումն է Ֆրանկոֆոնիայի միջազգային կազմակերպության գործողությունների ու գործընթացների, նոր ռազմավարությունների մշակման գործում:

«Հենց երիտասարդներն են, որ պետք է իրենց նպաստն ու ավանդը դնեն Ֆրանկոֆոնիայի շրջանակներում, գենդերային անհավասարության, բարձր տեխնոլոգիաների զարգացման, բոլոր երեխաների և պատանիների կրթություն ստանալու իրավունքի իրացման գործում: Ֆրանսերենը միայն Ֆրանսիայինը չէ, միայն Ֆրանսիայում ու Կոնգոյում չէ, որ խոսում են ֆրանսերեն, այն պարզապես հաղորդակցման լեզու չէ, այս կազմակերպությունը շատ ավելի մեծ առաքելություն ունի իրականացնելու: Մեր կազմակերպությունը պետք է նպաստի բազմալեզվությանը, սա Ֆրանկոֆոնիայի նվաճման կամ վերանվաճման օրակարգն է: Ֆրանկոֆոնիայի միջազգային կազմակերպությունն իր բազմաթիվ կառույցներով ստեղծելու է մի լեզու՝ ավելի ուժեղ, ավելի հզոր, մենք ստեղծարար լեզվի կրող ենք: Ֆրանսիան այն երկիրն է, որտեղ ծնվել և ապրել է Ալեքսանդր Դյուման և այլ մեծեր, մենք բազմամշակութայնության և բազմալեզվության տարածք ենք, այլ լեզուների հետ պայքարը և համատեղ գոյատևելու ջանքերն ավելի շատ պետք է տանեն համերաշխ գոյակցության: Ֆրանսերենը պետք է չմերժի թարգմանությունը, մենք պետք է գիտակցենք, որ փոխադարձ հարգանքի տարածքում ֆրանսերենը նպաստելու է կայունության հաստատմանը»,- նշեց Մակրոնը:

Ֆրանսիայի նախագահը ելույթում հիշատակեց նաև ֆրանսահայ մեծանուն շանսոնյե Շառլ Ազնավուրին, ով մեծ ցանկություն ուներ Ֆրանկոֆոնիայի գագաթնաժողովի այս օրերին լինել Հայաստանում:

«Արդեն 15 օր է, որ մեզ հետ չէ Շառլ Ազնավուրը: Մահվանից առաջ նա համերգային շրջագայությամբ Տոկիոյում էր, որը պետք է շարունակական լիներ, պետք է լիներ համաշխարհային շրջագայություն, այս օրերին էլ պետք է լիներ Հայաստանում և իր ներկայությամբ լցներ Ֆրանկոֆոնիայի միջազգային կազմակերպության այս գագաթնաժողովը: Նա ներգաղթյալի ընտանիքից էր սերում, նրա մայրենի լեզուն հայերենն էր, բայց նա խոսում էր ֆրանսերեն` լինելով կատարյալ ֆրանսիացի, մնալով իր նախնիների լեզվի ու մշակույթի կրողը. դա հենց ֆրանսերենի ավանդն է գուցե: Ֆրանսիան այն երկիրն է, որտեղ հպարտ են սիրով, հպարտ են մեծ մարդկանցով, սա է Ֆրանսիան, և այս երկրի ներկայացուցիչն ու քաղաքացին, այս երկրի մշակույթի կրողն էր Շառլ Ազնավուրը: Ֆրանկոֆոնիան ուժասպառ և հոգնած մարդկանց տարածք չէ, հուսահատության տարածք չէ, սա մերժման և անհանդուրժողականության տարածք չէ, այն բոլոր առաքինությունների և շնորհների տարածքն է, կեցցե՛ Ֆրանկոֆոնիան»,- ելույթը եզրափակեց Ֆրանսիայի նախագահը: