Թրամփի առաջին արտագնա շրջագայության քաղաքական, գաղափարական նրբությունները

Այսօր` մայիսի 22-ին, մեկնարկեց ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի պաշտոնական այցն Իսրայել. այն Սպիտակ տան ղեկավարի երկրորդ արտագնա այցն է Սաուդյան Արաբիայից հետո:

Բավական ուշագրավ է Դ.Թրամփի արտագնա առաջին շրջագայության կազմակերպման նրբությունների հատկապես քարոզչական կողմը: Մի առիթով արդեն ներկայացրել եմ ԱՄՆ-ի նախագահի մերձավոր շրջապատում հրեական գործոնի ազդեցիկության վերաբերյալ որոշ մանրամասներ, որոնք առարկայական դերակատարություն ունեն նաև Սպիտակ տանը որոշումների կայացման բարձրագույն մեխանիզմների հարցում:

Նման քաղաքական լծակների պայմաններում հրեական լոբբին բոլոր հնարավոր քաղաքական և քարոզչական մեխանիզմներն օգտագործեց, որպեսզի Թրամփի առաջին արտագնա այցը տեղի ունենա հենց Իսրայել՝ ընդգծելու համար այդ երկրի նշանակությունն ամբողջ աշխարհում և հատկապես աշխարհի թիվ 1 գերտերության համար, մինչդեռ Իսրայել այցը միայն երկրորդն է, ինչն, ամեն դեպքում, ևս ակնհայտ հաջողություն է:

Դեռևս ապրիլ ամսից մի կողմից հրեական լոբբիի ազդեցությամբ գործող արևմտյան և իսրայելական բազմաթիվ լրատվամիջոցներ, կանխատեսելով ԱՄՆ-ի առաջնորդի առաջին շրջագայության ուղղությունը, միտումնավոր կերպով ընդգծեցին Երուսաղեմ քաղաքը՝ միջազգային հանրության կողմից չճանաչված Իսրայելի ինքնահռչակ մայրաքաղաքը:

Զուգահեռաբար դիվանագիտական ակտիվ քայլեր էին իրականացվում նաև Վաշինգտոնում՝ դեռևս քարոզչական այս թեզին «միս ու արյուն» հաղորդելու նպատակով: Մինչդեռ ԱՄՆ-ի արտաքին քաղաքականության առանցքային պատասխանատուների կողմից իրավացիորեն կանխատեսվում էր, որ աշխարհի թիվ 1 գերտերության առաջնորդի առաջին այցը հրեական պետություն կարող էր լուրջ դժգոհություններ առաջացնել ԱՄՆ-ի դաշնակից մի շարք եվրոպական և մուսուլմանական երկրների շրջանում, ինչը տրամաբանորեն հավելյալ բարդությունների կհանգեցներ ամերիկյան նոր վարչակազմի՝ առանց այն էլ երերուն վարկանիշի համար:

Հետևաբար, հրեական լոբբիի հակակշիռ թևի քարոզչական պատասխանը եղավ՝ առաջին ուղղությունը Բրյուսել, հետո միայն Երուսաղեմ տարբերակը: Մինչդեռ այս ձևաչափն, ըստ էության, զուրկ էր անհրաժեշտ գաղափարական հիմնավորումից, մանավանդ, որ դրանում դարձյալ չէր տեղավորվում ԱՄՆ-ի արտաքին քաղաքականության համար հույժ կարևոր՝ արաբամուսուլմանական աշխարհին ևս բավարարելու բաղադրիչը:

Այս համատեքստում է հենց, որ Սպիտակ տան աշխատակիցների կողմից մշակվեց «Հանդուրժողականության երթուղին», ինչի գաղափարական, բնականաբար նաև քաղաքական հիմնավորումը ենթադրում էր Թրամփի այցերի հետևյալ հաջորդականությունը դեպի 3 համաշխարհային կրոնական կենտրոններ՝ ալ-Ռիադ,Երուսաղեմ, Հռոմ, ապա նաև՝ Բրյուսել:

Հաշվի առնելով Վաշինգտոնի մերձավորարևելյան քաղաքականության առանձնահատկությունները՝ կարելի է ենթադրել, որ շրջագայության մեկնարկի օրն էլ պատահական չէր ընտրված՝ Իրանում նախագահական ընտրությունների անցկացման օրը: Այս համատեքստում էին նաև ալ-Ռիադից արաբամուսուլմանական գրեթե բոլոր երկրների բարձրաստիճան ներկայացուցիչների մասնակցությամբ հնչած քաղաքական ելույթներն ու հատկապես ստորագրված աննախադեպ ռազմական գործարքները, որոնց բովանդակային և քարոզչական առանցքային թիրախներից մեկը, անշուշտ, Իրանն էր:

Իսկ առհասարակ, իր մոտեցումներով և գործելակերպով բավական ինքնատիպ ԱՄՆ-ի 45-րդ նախագահն այս հարցում ևս խախտեց ընդունված ավանդույթները. դեռևս Ռոնալդ Ռեյգանի նախագահության շրջանից ԱՄՆ-ի նախագահների առաջին արտագնա այցերն ուղղված էին հիմնականում հարևան երկրներ՝ Կանադա կամ Մեքսիկա, մինչդեռ ոչ երբեևէ Սաուդյան Արաբիա:

Արմեն Պետրոսյան. Ֆեյսբուք