Բաքուն հավասարակշռությունից դուրս է եկել, և նյարդերը տեղի են տվել. Էդվարդ Նալբանդյանի պատասխանները՝ հարցուպատասխանի ընթացքում

Ռուբիկ Հակոբյան. Հարգելի խորհրդարան, հարգելի կառավարություն, հարցս ընդարձակ եմ մի քիչ ձևակերպելու, որովհետև այն վերաբերում է ոչ միայն այստեղ՝ մեզ նստածներիս, այլև, կարծում եմ, լայն հասարակությանը, որոնք հետևում են մեր աշխատանքներին: Խոսքս վերաբերում է Լապշինին Ադրբեջան արտահանձնելուն:

Այսօր առավոտյան գրեթե մեկ նիստ նվիրվեց այդ արտառոց դեպքին, և բնական էր այդ ընդվզումը, այն արժանապատվության խոսքերը, այն կտրուկ առաջարկությունները, որոնք պետք է հնչեին, որոնց ես կողմ եմ:

Բայց, կարծում եմ, այն հիմնական մոտեցումը, որ դրանով փորձում է Ադրբեջանը վախեցնել բոլոր նրանց, ովքեր պետք է գան Լեռնային Ղարաբաղ, դա թերևս այնքան էլ առաջնային չէ, որովհետև ավելի նենգ ծրագիր կա այստեղ, նախ որ ինքը մեկ անգամ ևս ցույց տա, որ ՀԱԿՊ-ում և ԵԱՏՄ-ում ունի ավելի շատ դաշնակիցներ, քան Հայաստանը, վարկաբեկի այդ կառույցները։ Իսկ եթե ՀԱԿՊ-ն և ԵԱՏՄ-ն չարձագանքնեն, արժանի են, որ վարկաբեկվեն, և երկրորդը, նկատի ունենալով մեր ոչ միանշանակ հարաբերություննները Բելառուսի հետ, ցանկություն ունի սրել այդ հարաբերությունները, և ինչու ոչ, գնա նաև կտրուկ քայլերի: Այսինքն՝ կա հստակ սադրանք:

Բայց ես կարծում եմ, որ մենք լավագույնս կարող ենք օգտվել այս իրավիճակից, որովհետև այդ միջնադարյան ձեռագրին մենք շատ քաղաքակիրթ պահվածք կարող ենք որդեգրել, վստահ եմ, որ ընդհակառակը, Արցախ այցելուների քանակը տարբեր մակարդակներում՝ մշակութային գործիչներ, պետական-քաղաքական գործիչներ, շատ ավելի ավելանալու է, եթե մենք իսկապես կարողանանք լավ աշխատել և այս առումով լավագույն պատասխան պետք է լինի այն, որ մենք կարողանանք իսկապես կազմակերպել դա, առավել ևս, որ կան արդեն արձագանքներ, որ ցանկություն ունեն արդեն Հայաստան գալու:

Հարցս հետևյալն է, հարգելի պարոն նախարար, վստահ եմ, որ արդեն քննարկել եք հարցը. ի՞նչ միջոցառումներ, ի՞նչ ծրագրեր ունեք այս հարցին ի պատասխան, պատախան տալու համար և ինչ ձևաչափով եք պատրաստակամ քննարկել Ազգային ժողովի պատգամավորների հետ և մեկ ընդհանուր ծրագիր ձևավորելու հարցում:

Էդվարդ Նալբանդյան. Հարգելի պատգամավորներ, հարգելի պարոն Հակոբյան, Դուք հարց տվեցիք և փորձեցիք պատասխանել ինքներդ Ձեր հարցին: Այսօր առավոտյան արտգործնախարարությունն իր մամուլի խոսնակի միջոցով արձագանքել էր։ Մի քանի օր առաջ տարեկան ամփոփիչ մամլո ասուլիսի ժամանակ ես որակել էի այս գործարքը որպես խայտառակություն և ասել, որ դա վնաս կհասցնի հենց գործարքի մասնակիցներին՝ և ոչ միայն վարկանիշի առումով:

Միանգամայն հասկանալի է մեր հասարակության վրդովմունքը։ Հայաստանի, այլ երկրների, միջազգային կառույցների, որոնք զբաղվում են մարդու իրավունքների պաշտպանությամբ, և հեղինակավոր լրատվամիջոցների արձագանքը համահունչ է:

Իսկ այն քայլերի, գործողությունների վերաբերյալ, որ այսօր բարձրաձայնվել էր, և Դուք էլ հարցնում եք, թե ինչ պետք է անել, ինչ քայլերի պետք է դիմել և այլն, կասեմ հետևյալը. ինչու՞ է Ադրբեջանը այսպիսի գործողությունների գնում: Դուք ասում եք, որ այդքան էլ նրա համար չէ, որպեսզի Արցախ չգնան և այլն։ Երևի առաջին հերթին հենց դրա համար է: Բոլորի ընկալումը, բոլորի արձագանքը հենց դրա մասին է։ Չնայած հիմնավորումները, թե ինչու պետք է արտահանձնեն Լապշինին, դրանով չէին փորձել պայմանավորել. այլ ձևակերպում էին ներկայացրել։ Այն՝ տասնյակ երկրներից հարյուրավոր հեղինակավոր, ականավոր դեմքերի, անգամ՝ պետական այրերի, նախարարների անուններ պարունակող, այսպես կոչված, ադրբեջանական սև ցուցակը ինքնին խոսուն է:

Արդյո՞ք մարդկանց հոսքը կանգնեց դեպի Արցախ: Իհարկե, ոչ, ավելացավ և շարունակելու է աճել: Եվ, բնականաբար, այս ուղղությամբ գործողություններ արվել են, արվում են և պետք է արվեն։ Ու չեմ կարծում, որ այդ գործողությունների մասին մենք պետք է հայտարարենք, թե ինչ ենք անում, ինչպես ենք անում և ինչ պետք է անենք:

Երկրորդ, կարծում եմ նաև, որ Ադրբեջանը փորձում է, Դուք միգուցե ճիշտ եք նշում, ներքաշելով այսպիսի գործարքների մեջ այլոց, այլ ուղղություններով էլ վնաս հասցնել: Բաքուն հավասարակշռությունից դուրս է եկել, և նյարդերը տեղի են տվել, ու հիմա փորձում է այլոց ևս հավասարակշռությունից հանել։ Մենք պետք է չտրվենք դրան և Ադրբեջանի ջրաղացին ջուր չլցնենք:

Ռուբիկ Հակոբյան. Պարոն նախարար, Դուք նշեցիք, որ Ադրբեջանի նպատակը դա էր՝ վախեցնել, բայց միաժամանակ Ձեր պատասխանում կար հետևյալը, որ ընդհակառակը, կավելանա այցելուների թիվը: Այսինքն, ես այն կարծիքին եմ, որ ծրագիրն ավելի նենգ է։

Բայց մեկ ուրիշ բանի մասին եմ ուզում ասել նաև, որ ի վերջո մենք ունեցել ենք և ունենք այդ թերությունը, և նաև իմ դիվանագիտական աշխատանքային պրակտիակայից կասեմ, որ չենք կարողանում իսկապես մի քիչ ավելի կանոնակարգված, ժողովրդական, պառլամենտական, գործադիր, հայկական լոբբին, կարողանանք մեկ ընդհանուր ծրագրով աշխատել: Այսօր, իսկապես, դրա անհրաժեշտությունը կա։ Այսօր առավոտյան ես ասացի՝ կան լրագրողներ, ովքեր իրենք են ցանկություն հայտնել, որ գան Արցախ, և ոչ թե հատուկ Արցախի համար, այլ իսկապես, որ խախտվել է մարդու իրավունքը, ազատ խոսքի իրավունքը, և ես վստահ եմ, որ մշակութային գործիչներ, շատ վստահ եմ, և շատ-շատ մարդիկ այսօր ցանկություն կունենան գալ: Խնդիրը, թե մենք ինչքանով կարող ենք դա կազմակերպել: Ես վստահ եմ, որ լավագույնս կարող ենք օգտագործել, և սա այն դեպքն է, որ Ադրբեջանն իսկապես ինքը կփոշմանի, որ նման քայլ է ձեռնարկել:

Կրկնում եմ, որ չեմ կարծում, որ որևէ խելահաս մարդ, առավել ևս՝ քաղաքակրթության հետ կապ ունեցող, կարող է ողջունել մի քայլ, որը հակասում է միջազգային, մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագրերին և ազատ խոսքին: Խնդիրն այն է, որ, իմ հաստատ համոզմունք է, լավագույնս կարող ենք օգտվել այս ամենից, և, ընդհակառակը, ապացուցել, որ Ադրբեջանն ընդամենը միջնադարյան ձեռագրով ապրող պետություն է:

Էդվարդ Նալբանդյան. Պարոն Հակոբյան, իհարկե, միանգամայն Ձեզ հետ համաձայն եմ այս իմաստով, և արտգործնախարարությունը միշտ էլ պատրաստ է եղել, պատրաստ է լինելու համագործակցել բոլոր նրանց հետ, ովքեր այդպիսի համագործակցության կողմնակից են:

Դուք տեղյակ եք, քանի որ Դուք էլ եք եղել դիվանագիտական ծառայության մեջ, կարծում եմ, որ հիշում եք, որ արտգործնախարարությունը առնվազն մեկ-երկու անգամ ամսական անցկացնում է off-the-record հանդիպումներ քաղաքագետների, վերլուծաբանների հետ։

Բազմաթիվ անգամներ հանդիպումներ են նաև անցկացվել՝ ոչ միայն բաց լսումներ, այլև աշխատանքային հանդիպումներ՝ պատգամավորների, Ազգային ժողովի տարբեր հանձնաժողովների անդամների հետ, և պատրաստ ենք դա շարունակել:

Արդյո՞ք Ադրբեջանը կփոշմանի, թե՞ չի փոշմանի, կհասկանա՞, թե՞ չի հասկանա. մեկ բան ակնհայտ է, որ Բաքուն առավել ու առավել մեկուսացման մեջ է հայտնվում: Վերջին օրինակն է Ադրբեջանի նախագահի՝ Բրյուսել՝ ԵՄ այցելությունը։ Դուք լավ գիտեք, թե ինչ եղավ, ինչ արձագանքներ եղան, և ինչպիսի հայտարարություններ այնտեղ հնչեցին: