Ո՞ւմ է ուղղված ԼՂՀ-ն ճանաչելու սպառնալիք-մեսիջը
Ես տարօրինակ մտքերի մեջ եմ ընկել, ընկերներ: Ուրեմն, Հայաստանի իշխանությունները պատրաստվում են ճանաչել ԼՂՀ անկախությունը, կամ ձևեր են թափում, թե պատրաստվում են: Եթե ձևեր են թափում` այդպիսով՝ քաղաքական շանտաժի պես մի բան կիրառելով միջնորդների և միջազգային հանրության հանդեպ, որ վերջիններս իբր զսպեն հարևան պետության ռազմաքաղաքական ախորժակը, ինձ թվում է` դա կարող է չաշխատել:
Այդպիսի մի բան էր «եթե Ադրբեջանը սկսի ռազմական գործողություններ, մենք կճանաչենք Ղարաբաղը» տարիներ շարունակ հնչեցված սպառնալիքը: Դա հո ազերիներին ուղղված չէր: Դա ուղղված էր, կարծում եմ, նրանց, ովքեր դեպքերի այդպիսի զարգացման պարագայում հայտնվելու էին անհարմար վիճակում` միջնորդական առաքելության համանախահագ երկրներին ու մասնավորապես` Ռուսաստանին, որն ուներ նախադեպը` Աբխազիան և Օսեթիան, և չէր կարողանալու առանձնապես հաջող մանրևել ՀՀ կողմից Ղարաբաղի ճանաչման դեպքում:
Դա չաշխատեց. Ադբրեջանը սկսեց ռազմական գործողություններ, թեև դրանք շատ փորձառու զինվորականների կողմից գնահատվեցին` որպես «разведка боем»:
Հիմա ում է ուղղված ԼՂՀ-ն ճանաչելու սպառնալիք-մեսիջը` չեմ կարողանում լավ ընկալել. Ադրբեջանի՞ն, էլի համանախագահների՞ն (ու առաջին հերթին` էլի ՌԴ-ին), լայն իմաստով` միջազգային հանրություն կոչվող ամորֆ և «կարապ-խեցգետին» հավաքականի՞ն, որի անդամների մեծագույն մասը թքած ունի Ղարաբաղյան կոնֆլիկտի վրա, թե՞ ներքին աուդիտորիային:
Էլի հարց է առաջանում. եթե մերոնք իրոք ճանաչեն ԼՂՀ անկախությունը, ապա ի՞նչ է հետևելու դրան` պատերազմից բացի: Քանզի, ճանաչելով ԼՂՀ-ն` Հայաստանն ասում է, որ բանակցելու բան չունի, Ադրբեջանն էլ կասի` ես էլ այդ պայմաններում աշխատել չեմ կարող/չեմ ուզում, իսկ դրա այլընտրանքը պատերազմն է:
Հիմա իրոք այնպիսի պահ է` պատմական, աշխարհաքաղաքական, ռեգիոնալ և այլ փոփոխականների այնպիսի բարենպաստ համադրություն է ստեղծվել, որ մեր իշխանությունները համարում են, որ իսկական պա՞հն է մեծ պատերազմի համար: Սա էլ չեմ հասկանում:
Բացի այդ, չեմ հասկանում` ո՞վ է ճանաչելու ԼՂՀ-ն` ՀՀ-ից բացի:
Եթե Ռուսաստանի պես աշխարհաքաղաքական հսկան չկարողացավ անցկացնել Օսեթիայի ու Աբխազիայի ճանաչումը և նրան, ըստ էության չսատարեցին, չճանաչեցին անգամ ռուսական ազդեցության գոտում գտնվող երկրները (ճանաչել են միայն Նիկարագուան, Վենեսուելան և ինչ-որ անհասկանալի Նաուրու, որոնք երևի Աբխազիայի ու Օսեթիայի տեղն էլ կարգին չգիտեն ու ոչ մի գործ այս կողմերում չունեն` քաղաքական, տնտեսական և այլն...), մենք ինչպե՞ս ենք անցկացնելու ԼՂՀ ճանաչումը: Հզոր և ամենակարող սփյուքի մասին, խնդրում եմ, չհիշեցնել. դրանով թող զբաղվի Հրանուշ Հակոբյանը: Սփյուռքն իրավական հետևանք ունեցող բան կարողանար անել Ղարաբաղի հարցով` հաստատ վաղուց էր արել:
Չի՞ դառնալու արդյոք ԼՂՀ ճանաչումը Հայաստանի համար այնպիսի մի անտանելի բեռ, ինչպիսին դարձավ ՌԴ համար Օսեթիայի ու Աբխազիայի ճանաչումն ու Ղրիմի վերադարձը: Արդյո՞ք մեր երկրի վրա պատժամիջոցներ չեն կիրառվի: Արդյո՞ք մենք լուրջ խնդիրներ չենք ունենա միջազգային կառույցներում` ձայնի իրավունքից զրկում, համագործակցության ծրագրերից հեռացում և այլն: Մենք կկարողանա՞նք դիմանալ սանկցիաների և միջազգային ճնշման:
Եվ մեր երկրի ղեկավարությունն ո՞ւնի արդյոք այդ ամենի համար անհրաժեշտ լեգիտիմության, վստահության, միջազգային հեղինակության ռեսուրսները: (Այստեղ կարելի է ժպտալ...):
Ինչ-որ տարօրինակ հարցեր են ծագում ինձ մոտ: Հուսով եմ, որ սրանք և այլ հնարավոր հարցերի պատասխաններ ունեն այն մարդիկ, ովքեր ուզում են նախաձեռնել ճանաչումը: Ես էլ կուզեի ունենալ:
Սիրելի՛ ընկերներ, ես հասկանում եմ, որ հիմա` հետպատերազմյան ու միաժամանակ նախապատեարազմական (լեզուս չորանա) այս ժամանակներում «սիրուն չեն նայվում» նման հարցադրումները, բայց, ամեն դեպքում, ինձ մոտ դրանք առաջանում են:
Սարգիս Միքայելյան. ֆեյսբուք: