Ով խնայում է թշնամուն, չի խնայում ինքն իրեն. Ֆ. Բեկոն

Հայի կարծիքով, իրեն ամենամեծ վնաս տվող թշնամին հենց հայն է: Հայը նկատել է, որ իր միջից ելած (ցեղակից) թշնամու դեմ որեւէ մեկին բողոքելն անօգուտ է` դատավորը (երրորդ կողմը) սովորաբար մեղադրում է իրեն` չպատժելով թշնամուն: Թերևս, հայը դա նույնիսկ արդարացի է համարում:

«Ծառն Աստծու մոտ գնաց` կացնից գանգատվելու, որ իրեն կտրում է, Աստված ասաց` կոթը քեզանից է» («Ծառը գանգատ գնաց Աստծու մոտ կացնիցը, որ իրան կտրում ա, ասեց` կոթը քեզանից ա»): Ծառը, թերևս, խորհրդանշում է մարդուն (հային) կամ, միգուցե, ժողովրդին, կացինը` նրան կենսական վնաս տվող թշնամուն, Աստված` դատավորին: Ուրեմն` մարդը (կամ ժողովուրդը) գնաց դատավորի մոտ` իր թշնամուց գանգատվելու, դատավորն ասաց` քեզ հետ արյունակցական կապ ունի:

Ուշագրավ է, որ դատավորը պատժելու փոխարեն մատնանշում է թշնամու (հալածչի) արյունակցական կապը հալածվողի հետ. նա դրանով կարծես թշնամու արածի պատասխանատվության մի (թերևս, մեծ) մասը դնում է տուժողի վրա և դրանով նաև  արդարացնում վնասարարին անպատիժ թողնելը: Իսկ տուժողի «բերանը փակվում է». նա դատավորի ասածին հակադարձելու ոչինչ չունի, ընդունում է պատասխանի ճշմարտացիությունը:

Ազատ Անկախ Միացյալ.ֆեյսբուք