Երևան, 28.Մարտ.2024, 00:00 |
Տաք օդային հոսանքներ են ներթափանցում Հայաստան... Երևանի նոր գլխավոր հատակագիծը կլինի թվայնացվա... Հետախուզվում էր ՌԴ-ում մահվան ելքով վթարի մեղ... Ընտանիքիս անդամներին հետապնդելով՝ փորձում են ... Մայր Աթոռում կատարվեց Ոտնլվայի կարգը (լուսանկ... Խոշոր ավտովթար՝ Երևանում․ վարորդները տեղափոխվ... ՏԿԵ նախարարությունում տեղի է ունեցել ՀՀ ՔՏՀԱ ... Ֆրանսիայում Սուրբ Զատիկին ընդառաջ կխստացվի հս... Վիճաբանություն և ծեծկռտուք՝ անչափահասների մաս... Եվրոպական խորհրդի քաղաքական եւ անվտանգության ... Արթուր Աբրահամի հոր հոգեհանգիստը տեղի կունենա... Թուրքիայի ընդդիմությունը մտադիր է պատասխան հա... Հայաստանն այսօր գտնվում է բարդ, պատմական ժամա... Բախվել են շտապօգնության ավտոմեքենան ու «Merce... «Տղաները շատ լավ էին»․ Աղվան Վարդանյանն այցել... Կերկարաձգվեն ԼՂ-ից բռնի տեղահանված անձանց կեն... Ստացվում է՝ «ժողովրդավարության բաստիոնի» կառա... Այրվել է անասնակեր Հայաստանի եւ Վրաստանի խորհրդարանների գիտությա... Հայ Առաքելական Սուրբ Եկեղեցին հիշատակեց Հիսու... Կառավարությունը գումար է հատկացրել Սերգեյ Փար... Ռուբինյանի և Վրաստանի խորհրդարանի պատվիրակութ... Ոչ ոք չի ասում, որ Արցախի կառավարության լիազո... Հայտնի է՝ ով է ճանաչվել Լա Լիգայի՝ մարտ ամսվա... 228 մլն դոլար՝ Բալթյան երկրներին 2024 թ. պաշտ... Մեկնարկել է բարձրագույն կրթություն չունեցող մ... ՄԻԵԴ-ն ընդունել է Արթուր Դանիելյանի և Արմեն Ա... Փաշինյանի գլխավորությամբ քննարկվել է «Հայփոստ... Չեմ բացառում, որ այսօր հնչած հայտարարությունն... Ժաննա Անդրեասյանն ու Ֆրանսիայի դեսպանը այցելե... Հերթական աջակցությունը` Լիբանանում գործող 16 ... Պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը. մե... Որակի հարցում զիջում չի լինելու. շինարարներին... Իսրայելը հայտնել է Լիբանանից հրթիռների արձակմ... Արարատի կոնյակի գործարանում վերահսկողություն ... ՀՀ կառավարությունը մարդասիրական օգնություն է ... Բուլղարիայում տեղի կունենան արտահերթ խորհրդար... Երթևեկության կազմակերպման փոփոխություն՝ Միկոյ... Ադրբեջանի ՄԻՊ-ը հանդիպել է Ստեփանակերտում մնա... Անցած 1 օրում հանրապետությունում արձանագրվել ... Հայկ Մարությանը կուսակցություն է հիմնում Տարածքների հանձնումը զուտ կամային որոշում է․ ... Հայաստանը վերածում են Արևմուտքի չափազանց վտան... 2024 թվականին խմելու ջրի սակագինը սպառողների ... Ավարտվել է Հրազդան քաղաքի 64–ամյա բնակչի սպան... Էկոնոմիկայի նախարարը շվեյցարացի գործընկերոջ հ... ԱՄՆ-ն համաձայն չէ Ադրբեջանի պնդումների հետ, թ... Մեր պետականության դեմ արվող ամենաչնչին քայլն ... 2 զոհ, 7 վիրավոր. վթար՝ Մարգարա-Վանաձոր-Տաշիր... Ի՞նչ եղանակ է սպասվում առաջիկա օրերին Պետության ներսում պետություն չի կարող լինել, ... Վրացի խորհրդարանականներն այցելել են Ծիծեռնակա... Սամբոյի աշխարհի գավաթն ամեն տարի կանցկացվի Հա... Քննչական կոմիտեի վետերանները հանդիպել են նորա... Եկամուտների հայտարարագիր ներկայացնող քաղաքացի... Տավուշում մարդիկ զրկվելու են անվտանգ տեղաշարժ... ԼՂ-ից բռնի տեղահանված որոշ շրջանակներ սպառնալ... Հայաստանը ՀԱՊԿ-ից դուրս գալու դիմում չի ուղար... Տարադրամի փոխարժեքները այսօրվա դրությամբ Արցախցիների համար 40+10 ծրագրի ժամկետը երկարա... Հայաստանում «Միր» վճարային համակարգի կտրուկ ս... Հաստատվել է նախադպրոցական հաստատության ղեկավա... Թալանել են «Զիգզագ» խանութը. հափշտակել են 5,5... Այսօր Ավագ հինգշաբթի է. ժամերգությունից հետո ... ԱԱԾ սահմանապահ զորքերը կազմակերպում է ընդունե... Կառավարության հերթական նիստը․ Ուղիղ Ո՞րն է առավոտյան արթնանալու օպտիմալ ժամանակը ... ՀԱՊԿ-ը 2024 թվականին յոթ զորավարժություն կանց... ԼՂՀ-ն «լուծարելու» փաստաթուղթն անօրինական էր,... Նավթի գներն աճել են Աստղագուշակ՝ մարտի 28-ի համար «Անբարեխիղճ մարդկանց ձեռքում գտնվող նեյրոնայի... Երևանի և մարզերի որոշ հասցեներում լույս չի լի... ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղարի պաշտոնի հիմնական թե... «Ժողովուրդ». Քաոս Կոռուպցիայի կանխարգելման հա... Թթուջուր-Նավուր ավտոճանապարհը փակ է բոլոր տես... «Հրապարակ». Որքան են վճարել Հրաչուհի Ութմազյա... «Ժողովուրդ». ՔԿ-ն մտել է դատարան և Մանվել Գրի... «Հրապարակ». ՔՊ-ականներն այլեւս առաջվանը չեն. ... «Փաստ». Ինչո՞ւ չի կազմակերպվել Վրաստանի վարչա... Ես չէի ցանկանում հեռանալ. Մեսսին՝ Բարսելոնայի... «Փաստ». Ուղարկում է մարդկանց հետ «խոսելու». ի... «Ժողովուրդ». Գուրգեն Արսենյանին տրված խոստում... «Փաստ». Հասարակության վրա փորձում է վախ ծախել... «Հրապարակ». Իշխանությունների՝ ամեն ինչ օպտիմա... «Ժողովուրդ».«Ամիօ բանկ»-ը վերաբրենդավորումից ... «Հրապարակ». Փաշինյանը զարմացել է, որ ժողովուր... Բրազիլիայում որսորդները սպանել են աշխարհի ամե... Մարդու առողջությունը մեծապես կախված է նրա կեն... Ալեն Սիմոնյանը ֆրանսիացի գործընկերներին է ներ... Սի Ծինփինը կոչ է արել ԱՄՆ-ին խորացնել առևտրատ... 15-օրյա ժամկետում տուգանքը վճարելու դեպքում կ... Կարճաժամկետ գործոնով պայմանավորված՝ 2024թ. փե... Էնն Հեթուեյը խոստովանել է, թե ինչու է հրաժարվ... Մոսկվան ուսումնասիրում է Բաքվի կողմից Ուկրաին... Սթիվեն Սիգալը տեսակցել է «Կրոկուսի» ահաբեկչու... Պապա ջան, ես քեզ միշտ կկարոտեմ, կհանդիպենք մյ... Բլինկենը կհանդիպի Ուկրաինայի արտաքին գործերի ... Լատվիայի վարչապետը հայտարարել է, որ ՆԱՏՕ-ն պա... Ինչպես ապահովել երեխաների անվտանգ երթևեկությո...

Դրվագներ հնդկահայ համայնքի պատմությունից

XVII-XVIII դարերում հնդկահայերն ակտիվ մասնակցություն ունեցան օտար նվաճողների դեմ հնդիկ ժողովրդի մղած ազատագրական պայքարին։ Եւրոպացիների Հնդկաստան թափանցելուց առաջ հայերն այստեղ ունեին ազդեցիկ ներկայություն։ Հիմնականում հայ վաճառականների ձեռքում էր գտնվում երկրի արտաքին առեւտուրը։ Նրանք հանդիսանում էին Հնդկաստանի եւ Արևմուտքի միջև առևտրի գլխավոր միջնորդներ եւ մեծ պահանջարկ ունեցող հնդկական ապրանքներով ողողում էին եվրոպական շուկաները: Հայ խոջաները մենաշնորհ ունեին համեմունքների, բեհեզի ու թանկարժեք քարերի առևտրի ոլորտում։ Հայերը զբաղեցնում էին նաեւ պետական բարձր պաշտոններ։ Հնդիկ ժողովրդի բարյացկամ վերաբերմունքն ու հարգանքը հնարավորություն էր տալիս հայ հասարակության տարբեր խավերին ազատ ու շահութաբեր գործունեություն ծավալելու երկրի բոլոր անկյուններում։

Անգլիական, ֆրանսիական եւ հոլանդական արեւելա-հնդկական ընկերությունները Հնդկաստանում իրենց գործունեության առաջին շրջանում գործակիցներ էին փնտրում հայ վաճառականների շրջանում։ Տեղի իշխանությունների ու եւրոպացիների միջեւ բանակցությունների ժամանակ միջնորդի դերում հանդես էին գալիս հայ խոջաները։ Իրենց ներկայությունը Հնդկաստանում ամրապնդելու համար անգլիական Արեւելա-հնդկական ընկերությունը 1688 թ․ հունիսի 22-ին պայմանագիր ստորագրեց հայ վաճառականների ներկայացուցիչ խոջա Փանոս Քալանթարյանի հետ, որով հնդկահայ վաճառականներն անգլիական նավերով իրենց ապրանքները տեղափոխելու, անգլիական գաղութներում անարգել առեւտուր անելու, կալվածքներ գնելու ու պաշտոններ վարելու հնարավորություն ստացան։

Հնդկաստանում քիչ թե շատ հաստատվելուց հետո՝ մեծ մրցակցություն սկսվեց հայերի ու անգլիացիների միջեւ։ Օր-օրի հայերը դուրս էին մղվում առեւտրական շուկաներից։ Մեծ քաղաքներում հայկական համայնքները արագ քայքայվում էին եւ հայերն աստիճանաբար տեղափոխվում էին գաղութայնացումից ազատ շրջաններ։ Հայկական նավերի վրա հարձակումներն ստացան պարբերական բնույթ։ Անգլիացիների բացահայտ հալածանքների պայմաններում հնդկահայերի շրջանում լեռնանում էր թշնամանքը եւ մեծանում հնդիկ ժողովրդի ազատագրական պայքարին աջակցությունն ու մասնակցությունը։

Հնդկահայ բարձրաստիճան զինվորականների առաջին ներկայացուցիչներից է Ղազարի որդի Մաթեոսը։ Հայտնի է, որ նա մահացել է 1753 թ․ եւ թաղվել Չանտերնագոր քաղաքում։ Տապանաքարի վրա հայերեն արձանագրված են անունը, մահվան թվականն ու հրամանատար լինելը։ Գորգին Խանը (Գրիգոր Հարությունյան) Բենգալիայում 1760-63 թթ. անգլիական գաղութարարների դեմ հնդիկ ժողովրդի մղած ազատագրական պայքարի ամենաակնառու դեմքերից է՝ Բենգալիայի բանակի գլխավոր հրամանատարը։ Նա մինչ այդ զբաղվել է կտորեղենի առեւտրով, բայց երբ զինվորականի պաշտոն են վստահել՝ դրսեւորել է տաղանդավոր ռազմական առաջնորդի ունակություններ: Կարճ ժամանակում ստեղծել է քառասուն հազարանոց բանակ, կազմակերպել հրացանների արտադրություն եւ հրանոթների ձուլման գործարան: Այս գործին ակտիվ մասնակցություն են ունեցել հայ զինագործները, որոնց ղեկավարն էր խոջա Շահնազարը։ 1761 թվականին նրա ձուլած «Զամ-զամա» կոչվող հրետանին այժմ էլ ցուցադրվում է Հնդկաստանի Լահոր քաղաքի թանգարանում։ Թնդանոթ ձուլող ամենալավ մասնագետի համարում է ունեցել Հ․ Ջուղայեցին, որն իր պատրաստած թնդանոթների վրա թողել է իր անունը։

1760թ. աշնանը Բենգալիան հռչակվում է անկախ։ Գաղութարարները քանիցս փորձում են հայերին գրավել իրենց կողմը, բայց ապարդյուն։ Կատաղի կռիվների ժամանակ չի հաջողվում կոտրել Գորգին Խանի գլխավորած զորքերի դիմադրությունը։ Շուտով անգլիացիներին հաջողվում է դավադրաբար սպանել հայորդուն։ Օգտվելով այն բանից, որ հրամանատարն առանց թիկնապահի շրջում էր բանակում՝ դավադիրները մոտենում են նրան եւ դաշունահարում։ Այդ ժամանակ նա 33 տարեկան էր: Բժիշկների օգնությունն ապարդյուն է անցնում։ Բենգալիայի կառավարիչ Միր Քասիմն արտասվալից աչքերով գրկում է հերոսին ու շշնջում․ «Եղբա՛յր, ինչու՞ չլսեցիր ինձ։ Քանիցս պատվիրել էի առանց թիկնապահների չշրջել»։

Միր Քասիմի բանակում ծառայում էին մի շարք բարձրաստիճան հայ զինվորականներ: Նրանցից մեկը` Հայ Մարգարը (Մարգար Քալանթար), մինչ Հնդկաստան տեղափոխվելը ծառայել էր Հոլանդիայում եւ հասել գեներալի աստիճանի: Անձնվեր ու գերազանց ծառայության համար Միր Քասիմը գեներալ Մարգարին շնորհել է իշխանի տիտղոս։

Հովհաննես Նազարը նավաբի անվտանգության ջոկատի հրամանատարն էր: Հայտնի զինվորական էր նաեւ գնդապետ Հակոբը: Նա ծառայել է 70 տարի եւ մահացել 95 տարեկան հասակում: Ողջ Հնդկաստանն էր սգում նրա մահը, իսկ Գվալիորի ամրոցի հրանոթները նրա պատվին 95 համազարկ են տալիս: Գվալիորի նահանգային կառավարությունը հատուկ օրենքով գնդապետի սերունդների համար ցմահ թոշակ է սահմանում: Ընդհանուր առմամբ, Գորգին Խանի բանակում ծառայել է շուրջ 100 հայ սպա, հազարավոր հայ զինվորներ։

Ապստամբությունն արյան մեջ խեղդելուց հետո՝ անգլիացիներն անցնում են բացահայտ գազանությունների։ Թալանին ու ջարդերին հաջորդում են սարսափելի սովն ու համաճարակները, որոնց հետեւանքով 1769-1770 թթ․ մահանում է Բենգալիայի բնակչության 1/3-ը՝ մոտ 10 միլիոն մարդ։

Հայե'ր, գիտե՞ք, որ.ֆեյսբուք

դիտվել է 721 անգամ
Տաք օդային հոսանքներ են ներթափանցում Հայաստան... Երևանի նոր գլխավոր հատակագիծը կլինի թվայնացվա... Հետախուզվում էր ՌԴ-ում մահվան ելքով վթարի մեղ... Ընտանիքիս անդամներին հետապնդելով՝ փորձում են ... Մայր Աթոռում կատարվեց Ոտնլվայի կարգը (լուսանկ... Խոշոր ավտովթար՝ Երևանում․ վարորդները տեղափոխվ... ՏԿԵ նախարարությունում տեղի է ունեցել ՀՀ ՔՏՀԱ ... Ֆրանսիայում Սուրբ Զատիկին ընդառաջ կխստացվի հս... Վիճաբանություն և ծեծկռտուք՝ անչափահասների մաս... Եվրոպական խորհրդի քաղաքական եւ անվտանգության ... Արթուր Աբրահամի հոր հոգեհանգիստը տեղի կունենա... Թուրքիայի ընդդիմությունը մտադիր է պատասխան հա... Հայաստանն այսօր գտնվում է բարդ, պատմական ժամա... Բախվել են շտապօգնության ավտոմեքենան ու «Merce... «Տղաները շատ լավ էին»․ Աղվան Վարդանյանն այցել... Կերկարաձգվեն ԼՂ-ից բռնի տեղահանված անձանց կեն... Ստացվում է՝ «ժողովրդավարության բաստիոնի» կառա... Այրվել է անասնակեր Հայաստանի եւ Վրաստանի խորհրդարանների գիտությա... Հայ Առաքելական Սուրբ Եկեղեցին հիշատակեց Հիսու... Կառավարությունը գումար է հատկացրել Սերգեյ Փար... Ռուբինյանի և Վրաստանի խորհրդարանի պատվիրակութ... Ոչ ոք չի ասում, որ Արցախի կառավարության լիազո... Հայտնի է՝ ով է ճանաչվել Լա Լիգայի՝ մարտ ամսվա... 228 մլն դոլար՝ Բալթյան երկրներին 2024 թ. պաշտ... Մեկնարկել է բարձրագույն կրթություն չունեցող մ... ՄԻԵԴ-ն ընդունել է Արթուր Դանիելյանի և Արմեն Ա... Փաշինյանի գլխավորությամբ քննարկվել է «Հայփոստ... Չեմ բացառում, որ այսօր հնչած հայտարարությունն... Ժաննա Անդրեասյանն ու Ֆրանսիայի դեսպանը այցելե... Հերթական աջակցությունը` Լիբանանում գործող 16 ... Պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը. մե... Որակի հարցում զիջում չի լինելու. շինարարներին... Իսրայելը հայտնել է Լիբանանից հրթիռների արձակմ... Արարատի կոնյակի գործարանում վերահսկողություն ... ՀՀ կառավարությունը մարդասիրական օգնություն է ... Բուլղարիայում տեղի կունենան արտահերթ խորհրդար... Երթևեկության կազմակերպման փոփոխություն՝ Միկոյ... Ադրբեջանի ՄԻՊ-ը հանդիպել է Ստեփանակերտում մնա... Անցած 1 օրում հանրապետությունում արձանագրվել ... Հայկ Մարությանը կուսակցություն է հիմնում Տարածքների հանձնումը զուտ կամային որոշում է․ ... Հայաստանը վերածում են Արևմուտքի չափազանց վտան... 2024 թվականին խմելու ջրի սակագինը սպառողների ... Ավարտվել է Հրազդան քաղաքի 64–ամյա բնակչի սպան... Էկոնոմիկայի նախարարը շվեյցարացի գործընկերոջ հ... ԱՄՆ-ն համաձայն չէ Ադրբեջանի պնդումների հետ, թ... Մեր պետականության դեմ արվող ամենաչնչին քայլն ... 2 զոհ, 7 վիրավոր. վթար՝ Մարգարա-Վանաձոր-Տաշիր... Ի՞նչ եղանակ է սպասվում առաջիկա օրերին Պետության ներսում պետություն չի կարող լինել, ... Վրացի խորհրդարանականներն այցելել են Ծիծեռնակա... Սամբոյի աշխարհի գավաթն ամեն տարի կանցկացվի Հա... Քննչական կոմիտեի վետերանները հանդիպել են նորա... Եկամուտների հայտարարագիր ներկայացնող քաղաքացի... Տավուշում մարդիկ զրկվելու են անվտանգ տեղաշարժ... ԼՂ-ից բռնի տեղահանված որոշ շրջանակներ սպառնալ... Հայաստանը ՀԱՊԿ-ից դուրս գալու դիմում չի ուղար... Տարադրամի փոխարժեքները այսօրվա դրությամբ Արցախցիների համար 40+10 ծրագրի ժամկետը երկարա... Հայաստանում «Միր» վճարային համակարգի կտրուկ ս... Հաստատվել է նախադպրոցական հաստատության ղեկավա... Թալանել են «Զիգզագ» խանութը. հափշտակել են 5,5... Այսօր Ավագ հինգշաբթի է. ժամերգությունից հետո ... ԱԱԾ սահմանապահ զորքերը կազմակերպում է ընդունե... Կառավարության հերթական նիստը․ Ուղիղ Ո՞րն է առավոտյան արթնանալու օպտիմալ ժամանակը ... ՀԱՊԿ-ը 2024 թվականին յոթ զորավարժություն կանց... ԼՂՀ-ն «լուծարելու» փաստաթուղթն անօրինական էր,... Նավթի գներն աճել են Աստղագուշակ՝ մարտի 28-ի համար «Անբարեխիղճ մարդկանց ձեռքում գտնվող նեյրոնայի... Երևանի և մարզերի որոշ հասցեներում լույս չի լի... ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղարի պաշտոնի հիմնական թե... «Ժողովուրդ». Քաոս Կոռուպցիայի կանխարգելման հա... Թթուջուր-Նավուր ավտոճանապարհը փակ է բոլոր տես... «Հրապարակ». Որքան են վճարել Հրաչուհի Ութմազյա... «Ժողովուրդ». ՔԿ-ն մտել է դատարան և Մանվել Գրի... «Հրապարակ». ՔՊ-ականներն այլեւս առաջվանը չեն. ... «Փաստ». Ինչո՞ւ չի կազմակերպվել Վրաստանի վարչա... Ես չէի ցանկանում հեռանալ. Մեսսին՝ Բարսելոնայի... «Փաստ». Ուղարկում է մարդկանց հետ «խոսելու». ի... «Ժողովուրդ». Գուրգեն Արսենյանին տրված խոստում... «Փաստ». Հասարակության վրա փորձում է վախ ծախել... «Հրապարակ». Իշխանությունների՝ ամեն ինչ օպտիմա... «Ժողովուրդ».«Ամիօ բանկ»-ը վերաբրենդավորումից ... «Հրապարակ». Փաշինյանը զարմացել է, որ ժողովուր... Բրազիլիայում որսորդները սպանել են աշխարհի ամե... Մարդու առողջությունը մեծապես կախված է նրա կեն... Ալեն Սիմոնյանը ֆրանսիացի գործընկերներին է ներ... Սի Ծինփինը կոչ է արել ԱՄՆ-ին խորացնել առևտրատ... 15-օրյա ժամկետում տուգանքը վճարելու դեպքում կ... Կարճաժամկետ գործոնով պայմանավորված՝ 2024թ. փե... Էնն Հեթուեյը խոստովանել է, թե ինչու է հրաժարվ... Մոսկվան ուսումնասիրում է Բաքվի կողմից Ուկրաին... Սթիվեն Սիգալը տեսակցել է «Կրոկուսի» ահաբեկչու... Պապա ջան, ես քեզ միշտ կկարոտեմ, կհանդիպենք մյ... Բլինկենը կհանդիպի Ուկրաինայի արտաքին գործերի ... Լատվիայի վարչապետը հայտարարել է, որ ՆԱՏՕ-ն պա... Ինչպես ապահովել երեխաների անվտանգ երթևեկությո...
Ամենաընթերցվածը
website by Sargssyan